Jean Hennecart

Vlaams boekverluchter, hofschilder van Karel de Stoute toen deze nog graaf was van Charolais. Afkomstig uit Oudenaarde (audenarde). Werkte in 1454 mee aan de voorbereiding van het Banket van de Fazant in Rijssel, een feest georganiseerd door Filips de Goede. Als hofschilder voerde hij allerlei decoratiewerk uit, zoals het schilderen van wapens en banieren. Hij ontwierp ook edelsmeedwerk.

Jean Hennecart verwierf in 1467 de titel van Varlet de Chambre. Hij overleed omstreeks 1479. In 1470 verluchtte Hennecart in opdracht van Karel de Stoute twee identieke afschriften, waarvan er slechts één bewaard is gebleven, van de Instruction d’un jeune prince van Guillebert de Lannoy.

De afgebeelde scène, met koning Ollerick op zijn sterfbed, gaat terug op het ruim twintig jaar oudere door Rogier van der Weyden vervaardigde frontispice van de Chroniques de Hainaut. Op deze fameuze miniatuur zien we een aanbiedingstafereel, waarbij Filips de Goede, geflankeerd door zijn jonge zoon (de latere Karel de Stoute) en zijn belangrijkste raadslieden, het boek in ontvangst neemt. In de onderhavige voorstelling is de troon vervangen door een bed, maar de ruimte en compositie zijn sterk gelijkend. Enkele details zijn zelfs identiek overgenomen, met name de liggende hond en het ronde kapsel van de kamerheer, hoewel dat toen reeds uit de mode was.

Jean Hennecart werd voor de verluchting van de beide handschriften (waarvan er dus één bewaard is gebleven) betaald in 1470 blijkens de navolgende bewaard gebleven kwijtbrief: “Je, Jehan Hennequart, varlet de chambre et pointre de mon très redoubté seigneur monseigneur le duc de Bourgongne, confesse avoir receu la somme de onze livres dix sept solz, du pris de quarante gros monnoye de Flandres la livre, qui deue m’estoit pour pluseurs lettres et histoires faittes en deux livretz de parchemin, pareil l’un a l’autre, nommez l’Instruction de joisne prinche, ainsi que s’ensieult: Premièrement, pour deux histoires faictes es diz deux livretz, vignetées et parquées de rons compas remplis des armes de mondit seigneur, de fin or, asur et de toutes les fines couleurs (…) le Xxe jour de septembre, l’an mil CCCC LXX.”Parijs, Bibliotheque de l’Arsenal, Ms. 5104, f. 14r (detail)

Delaissé in Brussel 1959, nr. 187 wijst op overeenkomsten in de stijl van de miniaturen in de L’instruction in Parijs (Arsenal, ms. 5104) en de miniaturen vervaardigd door een verluchter door hem aangeduid met de naam Meester van Vasques de Lucena, thans genaamd de Meester van Fernando de Lucena. König 1991 (2), nr. 12 omarmt deze vereenzelviging, die echter naar alle waarschijnlijkheid niet aanvaard kan worden, mede gelet op de omstandigheid dat de anonieme meester waarschijnlijk van Portugese afkomst was (Smeyers 1998, p. 327-8).

Het weinige werk dat we van Jean Hennecart kennen is op diverse punten, zoals de wijze van afbeelden van de kleding, vergelijkbaar met dat van de Meester van Antoon van Bourgondië. Wellicht treffen we zijn hand nog aan in de grote, stilistisch niet erg homogene, groep handschriften die thans aan deze Meester van Antoon van Bourgondië wordt toegeschreven (zie bijv. Den Haag, Museum Meermanno-Westreenianum, Ms 10 A 21).

Catalogus

Brussel, Koninklijke Bibliotheek

Ms IV 1264 Xenophon, Hiéron ou de la tyrannie, Brussel, voor 1467

literatuur:

• Winkler 1925, p. 69, 169 als Cheltenham, Verzameling Sir Thomas Phillipps
• König 1991 (2), nr. 12 als Jean Hennecart alias Meester van Vascues de Lucena oftewel Meester van Fernando de Lucena
• Smeyers 1998, p. 364-5 als Jean Hennecart

Den Haag, Koninklijke Bibliotheek

Ms 73 J 22 Frontinus, Stratagemata, Brussel, ca 1450-1475, verluchter uit omgeving van Jean Hennecart

literatuur:

• Den Haag 1980, p. XII, 119 nr. 48, p. 125, 132, 181, afb. p. 118
• Brandhorst & Broekhuijsen-Kruijer 1985, nr. 359
• Smeyers 1998, p. 365||Wijsman 2003, p. 316
• Hans-Collas & Schandel 2009, p. 86
• Wijsman 2010, p. 480
• Parijs-Brussel 2011, p. 193, 208

Den Haag, Museum Meermanno-Westreenianum

Ms 10 A 21 Egidius de Roya, Wereldkroniek, de 3 grote miniaturen door de Meester van Margaretha van York (of diens volgeling de Meester van de Brugse Genealogia deorum),10 kleine miniaturen door de Meester van Antoon van Bourgondië aliasPhilippe de Mazerolles, terwijl ook de Girartmeester alias Dreux Jehan en Jean Hennecart als verluchters worden genoemd

literatuur:

• zie onder Meester van Margaretha van York

Parijs, Bibliothèque de l’Arsenal

Ms 5104 Guillebert de Lannoy, L’instruction d’un jeune prince, Brussel, ca 1468-1470

literatuur:

• Martin 1917, p. 155-172
• Winkler 1925, p. 68, 69, 194, Tafel 34
• Martin & Lauer 1929, p. 51, pl. 67
• Brussel 1959, nr. 187 als werkplaats van Jean Hennecart
• Brussel 1977 (2), p. 13-4
• Smeyers 1998, p. 364-5
• Leuven 2002, nr. 85
• Los Angeles-London 2003, nr. 56

Parijs, Bibliothèque Nationale

Ms fr 1216 Instruction du roy saint Louis à son fils, L’instruction d’un jeune prince, Les enseignements paternels, Brussel, ca 1468-1470

Literatuur

1. Martin 1917, p. 155-172
2. Winkler 1925, p. 68, 69, 169, 194, Tafel 34
3. Martin & Lauer 1929, p. 51, pl. 67
4. Brussel 1959, nr. 187
5. Van Leeuwen 1975
6. Brussel 1977 (2), p. 13-14
7. Den Haag 1980, p. XII, 119 nr. 48, p. 125, 132, 181, afb. p. 118
8. Parijs 1980, nr. 112
9. Brandhorst & Broekhuijsen-Kruijer 1985, nr. 359
10. König 1991 (2), nr. 12
11. Smeyers 1998, p. 327-8, 364-5
12. Leuven 2002, nr. 8
13. Schandel 2002
14. Los Angeles-London 2003, p. 234, nr. 56
15. Wijsman 2003, p. 316
16. Hans-Collas & Schandel 2009, p. 86
17. Wijsman 2010, p. 480
18. Parijs-Brussel 2011, p. 193, 208