Londen, British Library, Ms Cotton Tiberius A VII

William Abell

Engels boekverluchter, actief in Londen het midden van de 15e eeuw. Abell was een “lymnour” die in 1447-48 werd betaald voor de decoratie van het “founding charter” van het Eton College, thans nog steeds bewaard in de bibliotheek van dit instituut.

Minstens 20 manuscripten worden aan William Abell toegeschreven, waaronder vijf dichtwerken, drie adelbrieven en gunstverleningen, twee verordeningen en ordinanties, een missaal, een cartularium (oorkondenboek), een astrologische verhandeling en een bijbelconcordantie. Daarnaast heeft hij ook meegewerkt aan het Warwick Psalter en Getijdenboek.

Alles wijst erop dat de Engelse Lymnours in deze tijd minder waardering ondervonden dan hun buitenlandse vakgenoten, zodat zij zich steeds meer moesten beperken tot de verluchting van teksten met geringer prestige dan religieuze.
Abells vroege werken, bijv. het Founding’s Charter to King’s College Cambridge upon Act of Parliament, leunen nog sterk op de internationale gotiek met zachte vloeiende plooival. Toch zijn bij hem de kleurcontrasten al krachtiger dan aan het begin van de eeuw gebruikelijk was.

Ook het tweedelig Abingdon Missaal (Oxford, Bodleian Library, ms Digby 227 en Oxford, Trinity College, Ms 75), wordt in de oudere literatuur aan William Abell toegeschreven, waar thans (Scott 1996, II, p. 280) echter een anonymus, de Meester van het Abingdon Missaal, als verluchter ervan wordt aangewezen.

William Abell en deze Meester van het Abingdon Missaal hebben minimaal één keer samen gewerkt aan een handschrift, te weten Cambridge, St. John’s College, Ms 208 (H.5).

Abells werk loopt door tot in de jaren zestig van de 15e eeuw waarna het verval in de Engelse handschriftverluchting zich steeds sneller voltrekt.

Catalogus

Cambridge, King’s College

Ms 40 Bijbel concordantie (9 gehistorieerde initialen), Londen, ca 1450-1460 lit: Alexander 1972, p. 167||Christianson 1990, p. 60

Archives KC/18 Founding’s Charter to King’s College Cambridge upon Act of Parliament, Londen, 1446 lit: Alexander 1972, p. 167||Brussel 1973, nr. 82||Marks & Morgan 1981, p. 30||Christianson 1990, p. 60||Scott 1996, II, p. 264, 265, 267||Cambridge 2005, nr. 181

Cambridge, St. John’s College

Ms 208 (H.5) Christine de Pisan, Epitre d’Othée (Engelse vert. door Stephen Scrope) (6 miniaturen), Londen, ca 1450-1455, verluchting door William Abell: f. 1r presentatie van het handschrift; Meester van het Abingdon Missaal: de overige 5 miniaturen lit: James 1913, p. 238-240||Alexander 1972, p. 168||Christianson 1990, p. 60||Scott 1996, II, nr. 94||Cambridge 2005, nr. 126

Eton, Eton College

Ms s.n. Consolidation Charter, Londen, maart 1446 lit: Alexander 1972, p. 167||Christianson 1990, p. 59
Londen, British Library

Londen, British Library

Ms Cotton Tiberius A VII Deguileville, Pilgrimage of the Life of Man (Engelse vert. door John Lydgate) (53 gekleurde tekeningen), Londen, ca 1450-1460 lit: Alexander 1972, p. 167||Christianson 1990, p. 60

Ms Royal 2 A XVIII Beaufort (Beauchamp) getijdenboek, bestaande uit 2 gedeelten: 1: Engels getijdenboek en psalter, ca 1440 (verluchting door William Abell: f. 25, 26, 34, 66, 78); 2: toegevoegd, maar ouder, deel met Memoriae (f. 3-22) en een dubbel blad (f. 23v-24r), tussen 1401-1411, volgens Panofsky niet eerder dan 1408-1409, verluchting door Herman Scheerre of Meester van de Royal Annunciatie: f. 23v-24r; Meester van de Beaufortheiligen: serie Heiligen op f. 3-22

literatuur:

Alexander 1972, p. 166
Christianson 1990, p. 60
Scott 1996, II, nr. 37 met een toeschrijving van de verluchting van deel 1 aan de verluchter B van Oxford, Bodleian Library, ms. Misc. 733, niet zijnde William Abell

Voor verdere literatuur zie: Meester(s) van de Beaufortheiligen

Londen, Hospital of St. Bartholomew

Ms s.n. Cartulary (2 gehistorieerde initalen op f. 94 en 474), Londen, ca 1450-1460 lit: Alexander 1972, p. 167|| Christianson 1990, p. 60

Londen, Royal College of Arms

Ms Box 21, nr. 16 Roll of the Lords of the Honor of Clare (1 miniatuur), Londen, ca 1450-1460 lit: Alexander 1972, p. 167||Christianson 1990, p. 60

Londen, Worshipful Company of Haberdashers

Ms s.n. Patent of Arms, Londen, ca 1450-1460 lit: Alexander 1972, p. 167||Christianson 1990, p. 60

Londen, Worshipful Company of Mercers

Ms s.n. Ordinances of the Almshouses founded by Richard Whittington (f.1), Londen, ca 1450-1460 lit: Alexander 1972, p. 166||Christianson 1990, p. 60

Londen, Worshipful Company of Tallow Chandlers

Ms s.n. Patent of Arms, Londen, ca 1450-1460 lit: Alexander 1972, p. 167||Christianson 1990, p. 60

New York, Pierpont Morgan Library

Ms M 893 Warwick psalter-getijdenboek, Engeland, waarschijnlijk Londen, ca 1430-1445, verluchting door William Abell en andere anonieme verluchter, terwijl later miniaturen zijn toegevoegd door Tomaso da Modena

literatuur:

Warner 1920, nr. 18
Alexander 1972, p. 166
New York 1974, nr. 34
Marks & Morgan 1981, nrs. 38 en 39
Christianson 1990, p. 60
Wieck 1997, nr. 98

Voor de Italiaanse bijdragen aan dit handschrift met nadere literatuur zie onder: Tomaso da Modena

Oxford, Bodleian Library

Ms 686 Canterbury Tales etc. (1 gehistorieerde initiaal op f. 1), Londen, ca 1450-1460 lit: Alexander 1972, p. 167||Christianson 1990, p. 60

Ms Bodley 943 Dicts and Sayings of the Philosophers (gekleurde tekeningen), Londen, ca 1450-1460 lit: Alexander 1972, p. 167|| Christianson 1990, p. 60

Ms Digby 227 Abingdon Missaal, deel 1, Oxford, 1461

lit:

Millar 1928, p. 40, 77, 92, afb. 100

Rickert 1954, p. 200

Alexander 1972, p. 168

Pächt & Alexander 1973 (III), nr. 1065

Marks & Morgan 1981, nr. 40

Christianson 1990, p. 60

Scott 1996, II, nr. 101

Thans toegeschreven aan de Meester van het Abingdon Missaal, zie verder aldaar, ook voor afbeelding

Ms Fairfax 16 Geoffrey Chaucer, Minor Poems (1 miniatuur op f. 14v), Londen, ca 1450-1460

lit:

Alexander 1972, p. 168

Pächt & Alexander 1973 (III), nr. 974

Brussel 1973, nr. 83

Christianson 1990, p. 60

Scott 1996, II, p. 281 als Meester van het Abingdon Missaal

Oxford, Jezus College

Ms 18 Reductorium Phisionomie (frontispice en randen), Londen, ca 1450-1460 lit: Alexander 1972, p. 167|| Christianson 1990, p. 60||Scott 1996, II, p. 264

Ms 124 Gebeden tot de Maagd, Londen, ca 1450-1460 lit: Alexander 1972, p. 167||Christianson 1990, p. 60
Oxford, St. John’s College

Oxford, Trinity College

Ms 75 Abingdon Missaal, deel 2, Oxford, 1462 lit: Millar 1928, p. 40, 77, 92, afb. 100||Alexander 1972, p. 168||Alexander & Temple 1985, nr. 578||Christianson 1990, p. 60||Scott 1996, II, nr. 101||Thans toegeschreven aan de Meester van het Abingdon Missaal, zie verder aldaar

San Marino, Huntington Library

Ms HM 932 Statutes of the Archdeaconry of London, Londen, 1447 (2 gehistorieerde initialen) lit: De Ricci 1935-1940, I, p. 78, nr. 932||Alexander 1972, p. 167|| Dutschke et al 1989, I , nr. 932, p. 277-8||Christianson 1990, p. 60

Literatuur

James 1913, p. 238-240
Warner 1920, nr. 18
Millar 1928, p. 40, 77, 92, afb. 100
De Ricci 1935-1940, I, p. 78, nr. 932
Rickert 1954, p. 200
Alexander 1972
Pächt & Alexander 1973 (III), nrs. 974, 1065
Brussel 1973, nrs. 82, 83
New York 1974, nr. 34
Marks & Morgan 1981, nrs. 38, 39, 40; p. 30-31
Dutschke et al 1989, I, nr. 932, p. 277-278
Alexander & Temple 1985, nr. 578
Christianson 1990, p. 59, 60
Scott 1996, II, nrs. 37, 94, 95, 101; p. 264, 265, 267
Wieck 1997, p. 124, nr. 98
Cambridge 2005, nrs. 126, 181

Bradley 1887-1889 –
Thieme-Becker 1907-1950
D’Ancona & Aeschlimann 1949 –