Apollonio de’ Bonfratelli

Apollonio de’ Bonfratelli (di Capranica)

Italiaans boekverluchter, geboren in Capranica, actief tussen 1532 (of 1523) en 1573, en werkzaam voor Pius IV en Pius V aan het pauselijke hof. Van zijn hand is o.m. een door hem gesigneerd blad dat thans wordt bewaard in de British Library (ms. add. 21412, f. 42v). De nauwelijks leesbare signatuur (“A.P. (F?) E” bevindt zich onder de linkervoet van de rechterfiguur die de ladder vasthoudt. Ook de oorspronkelijk uit hetzelfde handschrift afkomstige miniatuur met de kruisafneming in Philadelphia bevat een signatuur: “A.P.f”. Verwant hiermee is de afgebeelde Pièta van Canberra, afkomstig uit een missaal. De compositie is duidelijk afgeleid van Michelangelo’s meest beroemde beeldhouwwerk, de Pièta in de Sint-Pieter te Rome.

Het blad in Londen herinnert qua hoofdtafereel aan Rafael, terwijl de architectonische omlijsting in de stijl van Michelangelo is gemaakt.

Een soortgelijk blad, van latere datum, bevindt zich in New York, Pierpont Morgan Library, ms. M 270 en draagt de volgende inscriptie: Gregorius XIII/Pontifex Optimus Maximus/Boncompagnus Bononiensis/ Electus Anno Domini MDLXXIII. Dit van oudsher aan De’ Bonfratelli toegeschreven blad wordt thans beschouwd als van de hand van (een volgeling van) Giulio Clovio.

Als een van de hoofdwerken van Apollonio de’ Bonfratelli kan worden beschouwd een vijfdelig missaal, gemaakt in opdracht van kardinaal Juan Alvarez van Toledo, dat zich thans onder vijf verschillende signaturen in de Biblioteca Apostolica Vaticana in Vaticaanstad bevindt. De verluchtingen uit dit missaal, in de oudere literatuur nog toegeschreven aan de verluchter Giulio Clovio, herinneren sterk aan bijvoorbeeld het losse blad met de Pièta dat zich thans in Canberra bevindt.

Catalogus

Cambridge, Fitzwilliam Museum

Marlay Cutting it 30 fragment van een rand uit een liturgisch handschrift gemaakt voor paus Pius V, Rome, tussen 1566 en 1572

Marlay Cutting it 31 fragment van een rand uit een liturgisch handschrift gemaakt voor paus Pius V, Rome, tussen 1566 en 1572

Marlay Cutting it 32 fragment van een rand uit een liturgisch handschrift gemaakt voor paus Pius V, Rome, tussen 1566 en 1572

Canberra, Australian National Gallery

Los blad uit missaal met een Pièta, Rome midden 16e eeuw lit: Manion en Vera 1984, nr. 34, pl. 24

Londen, British Library

Ms add 21412 bladen en fragmenten uit een pauselijk liturgisch handschrift uit de Sixtijnse kapel, met o.a. f. 36: Aanbidding door de herders, f. 42: kruisiging en f. 43: bewening (ander blad uit zelfde handschrift in Philadelphia), Rome, 1564 lit: D’Ancona & Aeschlimann 1949, p. 35, pl. XVIII||Salmi 1955, p. 79||London-New York 1994-1995, nr. 136

Philadelphia, Rosenbach Museum and Library

Ms 54.663 los blad uit een pauselijk liturgisch handschrift uit de Sixtijnse kapel, met Kruisafneming (voor andere bladen uit zelfde handschrift zie Londen, British Library, Rome, 1564 lit: De Ricci 1937, II, p. 2077 aldaar incorrect als Philadelphia, Free Library||London-New York 1994-1995, nr. 137

Vaticaanstad, Biblioteca Apostolica Vaticana

Ms barb lat 609 Missaal van kardinaal Juan Alvarez van Toledo (deel 1), Rome, tussen 1541 en 1557 lit: Talamo 1989||Biblioteca Apostolica Vaticana 1992, nr. 87

Ms vat lat 3805 Missaal van kardinaal Juan Alvarez van Toledo (deel 2), Rome, tussen 1541 en 1557 lit: Talamo 1989||Biblioteca Apostolica Vaticana 1992, nr. 87

Ms vat lat 3807 Missaal van kardinaal Juan Alvarez van Toledo (deel 3), Rome, tussen 1541 en 1557 lit: Talamo 1989||Biblioteca Apostolica Vaticana 1992, nr. 87

Ms vat lat 5590 Missaal van kardinaal Juan Alvarez van Toledo (deel 4), Rome, tussen 1541 en 1557 lit: Talamo 1989||Biblioteca Apostolica Vaticana 1992, nr. 87

Ms vat lat 5591 Missaal van kardinaal Juan Alvarez van Toledo (deel 5), Rome, tussen 1541 en 1557 lit: Talamo 1989||Biblioteca Apostolica Vaticana 1992, nr. 87

Literatuur

D’Ancona 1925, p. 92
De Ricci 1937, II, p. 2077
Salmi 1955, p. 79
Manion en Vera 1984, nr. 34, plaat 24
Talamo 1989
Biblioteca Apostolica Vaticana 1992, nr. 87
London-New York 1994-1995, nrs. 136, 137

Bradley 1887-1889
Thieme-Becker 1907-1950
D’Ancona & Aeschlimann 1949, p. 35, pl. XVIII