Strasbourg, Bibliothèque du Grand Séminaire, Ms 37 Guta-Sintram Codex, f. 4r (detail) met links kanunnik Sintram en rechts kanunnikes Guta

Sintram (van Marbach)

Boekverluchter, kanunnik van het klooster van Marbach, in de Elzas. Hij verluchtte de beroemde Guta-Sintram Codex, thans bewaard in de bibliotheek van het Groot-Seminarie in Straatsburg. Bijzonder is dat op f. 4r een zelfportret van Sintram staat. Het handschrift bevat een colofon waarin staat dat het afgewerkt werd in 1154, geschreven door de kanunnikes Guta van het klooster van Schwarzenthann en verlucht door kanunnik Sintram van Marbach.

De abdij van Marbach bij Voegtlinshoffen in de Elzas was een dubbelklooster, gesticht in 1089, waarvan de kanunnikessen gevestigd waren in het klooster van Schwarzenthann in de omgeving van Wintzfelden vanaf 1124.

Het handschrift bestaat uit twee delen.

Het eerste deel bevat de teksten die betrekking hebben op de zusterabdijen Marbach en Schwarzenthann. Dit deel bevat drie volbladminiaturen. De eerste volbladminiatuur toont een fictief bezoek van paus Callixtus II aan de prevoost van Marbach, Gerungus, om hem de bul van 1119 te overhandigen waarin hij zijn bescherming aan de abdij bevestigd.

Strasbourg, Bibliothèque du Grand Séminaire, Ms 37 Guta-Sintram Codex, paus Callixtus II overhandigt aan de prevoost van Marbach, Gerungus, de bul  van 1119

De tweede volbladminiatuur (f. 4r) toont de schrijfster Guta en de verluchter Sintram die hun werk opdragen aan de heilige maagd. Op de derde volbladminiatuur zien we de heilige Augustinus als bisschop van Hippo die zijn regel geeft aan de monniken en nonnen die rondom hem staan. Daarna volgt de kalender (f. 7v tot f. 76v).

De eerste bladzijde van elke maand bevat in de bovenmarge een grote versierde “KL” (afkorting van kalendae) met daarnaast een dierenriemteken en de werken van de maand. De tweede bladzijde van elke maand bevat een miniatuur waarin de centrale figuur, de meester-apotheker, een banderol vasthoudt waarop de voorschriften van de maand inzake het aderlaten, het baden, de voeding en de te nemen medicijnen vooral in de vorm van planten- en kruidenmengsels, worden opgegeven. Naast hem staan twee figuren, de ene in blakende gezondheid die zijn regels heeft opgevolgd en de andere, die door zijn houding pijn en ziekte weergeeft, waaruit blijkt dat hij de regels niet opvolgde.

Het tweede deel van het handschrift begint met het homiliarium (fol. 77 tot fol. 102) dat commentaren op het evangelie van de dag bevat. Dit beslaat slechts een gedeelte van het jaar want er zijn 106 folia verloren gegaan. De opgenomen homilies zijn van bekende auteurs zoals Ambrosius en Beda Venerabilis. Dit gedeelte is versierd met twintig initialen.

Strasbourg, Bibliothèque du Grand Séminaire, Ms 37 Guta-Sintram Codex, f. 102r initiaal P(redicante)

Catalogus

Strasbourg, Bibliothèque du Grand Séminaire

Ms 37 Guta-Sintram Codex, abdij van Marbach, 1154 geschreven door kanunnikes Guta van het klooster van Schwarzenthann en verlucht door kanunnik Sintram van het klooster van Marbach

Strasbourg, Bibliothèque du Grand Séminaire, Ms 37 Guta-Sintram Codex, f. 3v-4r

literatuur:

  • D’Ancona & Aeschlimann 1949, p. 197
  • Weis, Bachoffner et al 1982

Literatuur

  1. Weis, Bachoffner et al 1982
  • D’Ancona & Aeschlimann 1949, p. 197