Malibu, J. Paul Getty Museum, Ms Ludwig I 13, 395r, Initial P: An Apostle

Stefan Lochner

Duits paneelschilder en boekverluchter uit Keulen. Belangrijkste meester van de Keulse schilderkunst in de 1e helft van de 15e eeuw. Geboren tussen 1400 en 1415 in Meersburg of Konstanz aan het Bodenmeer, overleden in Keulen in 1451 of 1452.

Darmstadt, Hessische Landes- und Hochschulbibliothek, Ms 70, f. 2v: annunciatie

Lochners werk staat tussen de traditionele schilderkunst van de zachte stijl (“Weiche Stil”, “Internationale Stijl”) en het nieuwe streven naar een meer naturalistische uitbeelding van bijv. Konrad Wotz. De naam van de schilder was lange tijd vergeten. Pas in 1823 slaagde F.J. Böhmer erin belangrijke werken uit de Keulse schilderschool te verbinden met de naam van Stefan Lochner.

De bronnen van de kunst van Lochner zijn niet bekend. Belangrijke invloeden zal hij wel ondergaan hebben van Vlaamse tijdgenoten als de Meester van Flémalle (alias Robert Campin) en de gebroeders Van Eyck. Voor het overige volgde hij nauwgezet het voetspoor van de eigen Keulse traditie, bijv. die van de Meester van de heilige Veronica met de zweetdoek. Tot Lochners belangrijkste werken als paneelschilder behoren het beroemde Driekoningenaltaar uit 1442 en de Moeder Gods in het rozenprieel uit 1448.

Lochner was daarnaast ook werkzaam als boekverluchter. Zijn hand vinden we terug in een tweetal getijdenboeken, thans in Darmstadt en Berlijn, terwijl daarnaast een aantal andere werken aan te wijzen is waaraan of hijzelf dan wel zijn medewerkers of navolgers hun medewerking hebben verleend.

Catalogus

Berlijn, Staatliche Museen, Kupferstichkabinett

Inv nr 78 B 1a (2 volbladminiaturen, 33 gehistorieerde initialen), Keulen ca 1444

Berlijn, Staatliche Museen, Kupferstichkabinett, Inv nr 78 B 1a, 38v, 167v, 184r

literatuur:

  • Keulen 1983, cat. 75

Darmstadt, Hessische Landes- und Hochschlbibliothek

Ms 70 (voorheen: ms 1972) (1 volbladminiatuur, 57 gehistorieerde initialen), Keulen ca 1451

literatuur:

  • Waagen 1862, p. 160
  • Keulen 1983, cat. 74
  • Staub 1996
  • Walther 2001, p. 318-9

Malibu, J. Paul Getty Museum

Ms Ludwig I 13 Arenberg Bijbel, Keulen ca 1450 verluchting van 4 initialen op f. 376r, 388r, 395r en 407v door Stefan Lochner, Keulen, ca 1460

Malibu, J. Paul Getty Museum, Ms Ludwig I 13, 376r, 395r

literatuur:

  • Euw & Plotzek, Band 1,  1979, nr. I 13, m.n. p. 122
  • Keulen 1983, cat. 78

Privéverzameling

Los blad uit getijdenboek met gehistorieerde initiaal, waarin de aanbidding door de koningen (navolger van Stefan Lochner), Keulen na 1451

literatuur:

  • Keulen 1983, cat. 77

Privé-verzameling Europa

Missaal van Cecilie van Palant, Keulen, ca 1451, verluchting door navolger van Stefan Lochner

literatuur:

  • Boston 2000, nr. 37

Solingen, Schloss Burg an der Wupper, Belgisches Museum

Inv nr Z/m 3d, Z/m 3e en M/mi Drie losse bladen uit een getijdenboek (navolger van Stefan Lochner), Keulen ca 1460

literatuur:

  • Keulen 1983, cat. 76

Literatuur

  1. Waagen 1862, p. 160
  2. Euw & Plotzek, Band 1,  1979, nr. I 13, mn. p. 122
  3. Keulen 1983, m.n. p. 109-118 en 119-124, cat. 74-78
  4. Staub 1996
  5. Boston 2000, nr. 37
  6. Walther 2001, p. 318-9