Parijs, Bibliothèque Nationale, Ms fr 146 f. 40v (detail) door Meester van Fauvel

Meester van Fauvel

Frans boekverluchter, werkzaam in Parijs vanaf ongeveer 1314. Ontleent zijn naam aan een Roman de Fauvel die door hem werd verlucht thans bewaard te Parijs, Bibliothèque Nationale, ms. Fr. 146; de verluchting van dit handschrift is vroeger wel ten onrechte toegeschreven aan de libraire Geoffrey de St.-Léger.

De Fauvel Meester was één van de productiefste boekverluchters van zijn tijd: zijn hand is traceerbaar in ten minste 55 handschriften, waarin hij bijelkaar enkele duizenden miniaturen aanbracht. Bij een dergelijke enorme productie is het niet verwonderlijk dat de miniaturen in een uiterst vlotte, maar slordige stijl zijn uitgevoerd en dat veel composities meerdere malen herhaald worden.

Met name in de 2e helft van zijn loopbaan zien we bij de Meester van Fauvel een duidelijke achteruitgang in de kwaliteit van zijn werk.

Dit heeft ertoe geleid dat een aantal geleerden hebben gemeend het totale werk te verdelen over twee onderscheiden verluchters, de Fauvel Meester en de Sub-Fauvel Meester (zie Los Angeles 2010-2011, p. 137 nt 10 en p. 140 nt 17).

De Fauvel Meester was o.a. betrokken bij de verluchting van een handschrift met heiligenlevens voor Karel IV (thans verdeeld tussen Parijs, Bibliothèque Nationale en Den Haag, Koninklijke Bibliotheek) en het 1e deel van een Bible historiale (eveneens Den Haag, Koninklijke Bibliotheek).

De Meester van Fauvel werkte regelmatig samen met Richard & Jeannne de Montbaston.

Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, ms 71 A 23, f. 103r: Mozes schrijft het Boek van Deuteronimus 

Catalogus

Baltimore, Walters Art Gallery

Ms W 140 Vincent de Beauvais, Miroir historial vol. 3 (vol. 1 = Parijs, Bibliothèque Nationale, ms fr 316), Parijs, ca 1314-1340 verluchting door Meester van Fauvel, Meester van BNF fr. 24388 en Meester van BNF fr. 17000 lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 195

Ms 146a en 146b twee fragmenten afkomstig uit een Guiard des Moulins, Bible historiale, bewaard in Troyes, Bibliotheque municipale, ms. 59, aldaar oorspronkelijk deel uitmakende van de folio’s 135r en 441v, Parijs, ca 1320-1340 Meester van Fauvel lit: De Ricci 1935-1940, I, nr. 55, p. 766

Brussel, Koninklijke Bibliotheek

Ms 5 Grandes chroniques de France (tot 1321), Parijs, ca 1321-1340 lit: Smeyers & Cardon 1983, p. 48||Rouse & Rouse 2000, II, p. 195

Ms 9104-9105 Wauchier de Denain, Histoire ancienne; Faits des Romains, Parijs, ca 1314-1340 lit: Smeyers & Cardon 1983, p. 48||Rouse & Rouse 2000, II, p. 195

Ms 9225 Vie des Saints (vol I van een handschrift dat oorspronkelijk ook Brussel, Koninklijke bibliotheek, ms 9229-30 omvatte), Parijs, ca 1327-1329 verluchting door Meester van BNF fr. 160 en Meester van Fauvel lit: Vitzthum 1907, p. 177-178||Lyna 1933, p. 42-44||Gaspar & Lyna 1937 (1984), nr. 109||Brussel 1967, nr. 71||Brussel 1977 (1), nr. 30||Brussel 1982, nrs. 64, 67||Diest 1983, nr. 26||Smeyers & Cardon 1983||Rouse & Rouse 2000, II, p. 195-6||Los Angeles 2010-2011, nr. 15

Ms 9229-9230 Gautier de Coinci, Miracles de Notre Dame en vijf kleinere werken (vol II van een handschrift dat oorspronkelijk ook Brussel, Koninklijke bibliotheek, ms 9225 omvatte), Parijs, ca 1327-1329 lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 196

Ms 9245 Sept sages de Rome, Parijs, ca 1314-1340 verluchting door Meester van BNF fr. 160 en Meester van Fauvel lit: Gaspar & Lyna 1937 (1984), nr. 112||Brussel 1967, nr. 140||Smeyers & Cardon 1983, p. 48||Rouse & Rouse 2000, II, p. 196

Ms IV 319 Adenet le Roi, Cleomadès, Parijs, ca 1314-1340 lit: Smeyers & Cardon 1983, p. 48||Rouse & Rouse 2000, II, p. 196

Cambrai, Bibliothèque municipale

Ms D 605 Decretum gratiani, geschreven en verlucht in Italië, 3 toegevoegde miniaturen ff. 226, 229 en 234v, Parijs, ca 1314-1340 lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 196

Castres, Bibliothèque municipale

Ms s.n. (voorheen in Musée Goya) Grandes chroniques de France, Parijs, ca 1322-1340 verluchting door Meester van Fauvel, Meester van BNF fr. 160, Meester van Thomas de Maubeuge en Meester van BNF fr. 12562 lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 196

Den Haag, Koninklijke Bibliotheek

Ms 71 A 23 Guiard des Moulins, Bible Historiale, Parijs, ca 1320 verluchting door Meester van Fauvel en Meester van BNF fr. 160 lit: Byvanck 1924 (1), nr. 7||Smeyers & Cardon 1983, p. 51||Den Haag 1998, nr. 43||Rouse & Rouse 2000, II, p. 196||Den Haag 2002, nr. 35

Ms 71 A 24  Miracles de Nostre Dame en vijf kleinere werken waaronder een Vie des pères, welk dl het 2e dl is van een handschrift waarvan het 1e dl zich bevindt in Parijs, Bibliothèque Nationale, ms fr 183, Parijs, 1327  lit: Haarlem 1898, nr. 38||Smeyers & Cardon 1983, p. 50||Den Haag 1998, nr. 19||Rouse & Rouse 2000, II, p. 196||Den Haag 2002, nr. 34

Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, Ms 71 A 24 , f. 1r: de legende van de monnik Theophilus

Edinburgh, University Library

Ms 19 Guiard des Moulins, Bible Historiale, Parijs, ca 1314 lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 196

Leiden, Universiteitsbibliotheek

Ms Gall fol 3 A Vincentius van Beauvais, Miroir Historial (deel 1, deel 2 = Parijs, Bibliothèque de l’Arsenal, Ms 5080), Parijs, ca 1320-1340 verluchting door Richard van Verdun (en/of) merendeel van de verluchting door een

navolger van Meester van Papeleu / verwantschap met Meester van Fauvel lit: Smeyers & Cardon 1983, p.51 nt 54bis

Londen, British Library

Ms Harley 2891 Missaal, Parijs, ca 1317 lit: Parijs 1981, in nr. 230||Smeyers & Cardon 1983, p. 47 nt 37||Rouse & Rouse 2000, II, p. 196

Ms Stowe 947 Guillaume de Lorris en Jean de Meun, Roman de la Rose, Parijs, ca 1314-1340 lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 196

Meaux, Médiathèque Luxembourg

Ms 52 Guillaume de Lorris en Jean de Meun, Roman de la Rose, Parijs, ca 1314-1340 lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 196

Milaan, Biblioteca Ambrosiana

Ms H 106 sup. Frère Laurent, Somme le roi, Parijs, ca 1314-1340 lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 196

München, Bayerische Staatsbibliothek

Ms Gall 17 Guillaume de Lorris en Jean de Meun, Roman de la Rose, Parijs, ca 1314-1340 lit : Rouse & Rouse 2000, II, p. 197

Clm 10177 Faustus, Vita S. Mauri ; Jacques de Voragine, Legenda aurea, Parijs, ca 1325-1339 verluchting door Meester van Fauvel en Richard & Jeanne de Montbaston lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 197, 204

Münster, Landesmuseum

Inv. 74-6-27 Histoire ancienne, 5 losse miniaturen, Parijs, ca 1314-1340 lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 197

New York, Public Library

Ms Spencer 22 Bijbel, Parijs, ca 1316-1320 lit: Waagen 1854, II, p. 208||London 1908, nr. 134||De Ricci 1935-1940, II, p. 1340||Rouse & Rouse 2000, II, p. 197||New York 2005, nr. 20||Los Angeles 2010-2011, nr. 14

Oxford, Bodleian Library

Ms Douce 211 Guilard des Moulins, Bible historiale (dl. 1),  Parijs, ca 1314-1340 verluchting door de Meester van BNF fr. 333 en Meester van Fauvel lit: Pächt & Alexander 1966 (I), nr. 581||Smeyers & Cardon 1983, p. 49||Rouse & Rouse 2000, II, p. 197

Ms Douce 212 Guilard des Moulins, Bible historiale (dl. 2),  Parijs, ca 1314-1340 lit: Pächt & Alexander 1966 (I), nr. 581||Smeyers & Cardon 1983, p. 49||Rouse & Rouse 2000, II, p. 197

Parijs, Archives Nationales

Ms JJ5 Handelingen van Filips de Schone voor het jaar 1309, Parijs, ca 1314 lit: Parijs 1981, in nr. 230||Smeyers & Cardon 1983, p. 47 nt 37||Rouse & Rouse 2000, II, p. 197

Parijs, Bibliothèque de l’Arsenal

Ms 1037 Guillaume de St. Cloud, Directoire (fragment), Parijs, ca 1314-1340 lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 197

Ms 3481 Lancelot (dl. 2, 1e dl is Parijs, Bibliothèque national, ms. Fr. 105), Parijs, ca 1325-1353 verluchting door Meester van Fauvel en Richard & Jeanne de Montbaston lit: Martin 1885-1899, III, p. 382||Smeyers & Cardon 1983, p. 49||Rouse & Rouse 2000, II, p. 197, 204

Ms 3525 Watriquet de Couvin, Dits, Parijs, ca 1330 verluchting door Meester van Watriquet en Meester van Fauvel lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 197

Ms 5069 Chrétien Legouais, Ovide moralisé, Parijs, ca 1314-1340 lit: Martin 1885-1899, V, p. 35 e.v.||Smeyers & Cardon 1983, p. 47||Rouse & Rouse 2000, II, p. 197

Ms 5080 Vincentius van Beauvais, Miroir Historial (deel 2, deel 1 = Leiden, Universiteitsbibliotheek, ms Gall fol 3 A), Parijs, ca 1320-1340 lit: Smeyers & Cardon 1983, p.51 nt 54bis

Parijs, Bibliothèque Mazarine

Ms 311 Guiard des Moulins, Bible historiale, Parijs, ca 1314-1340 verluchting door Meester van Fauvel, Meester van BNF fr. 1575 en twee anonieme verluchters lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 197

Ms 344 breviarium, Parijs, ca 1314-1340 verluchting door Meester van Papeleu/Richard de Verdun?, Meester van BNF lat. 7340 en Meester van Fauvel lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 197

Ms 374 psalter, Parijs, ca 1314-1340 lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 198

Parijs, Bibliothèque Nationale

Ms fr 8 Guiard des Moulins, Bible historiale, Parijs, ca 1314-1340 verluchting door Meester van Fauvel en Meester van BNF fr. 1575 lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 198

Parijs, Bibliothèque Nationale, Ms fr 8, f. 1 (detail): schrijvende Guiard des Moulins

Ms fr 60 Roman de Thèbes, Roman de Troie, Roman d’Enée, Parijs, ca 1325-1353 verluchting door Meester van Fauvel en Richard & Jeanne de Montbaston lit: Smeyers & Cardon 1983, p. 49||Rouse & Rouse 2000, II, p. 198, 205

Ms fr 105 Roman du Graal, Roman de Merlin (1e dl; 2e dl is Parijs, Bibliothèque de L’Arsenal ms 3481), Parijs, ca 1314-1340 lit : Smeyers & Cardon 1983, p. 49||Rouse & Rouse 2000, II, p. 198

Ms fr 146 Complainte d’amour; Roman de Fauvel, Parijs, ca 1316-1318

literatuur:

  • Parijs 1955, nr. 46
  • Parijs 1968 (2), nr. 249
  • Parijs 1981, nr. 231
  • Sterling 1987, nr. 7
  • Roesner, Avril & Regalado 1990
  • Parijs 1998, nr. 193
  • Rouse & Rouse 2000, I, p. 203, 225-234; II, p. 198
  • Parijs 2005, p. 142-5
  • Los Angeles 2010-2011, nr. 13

Ms fr 156 Guiard des Moulins, Bible historiale, Parijs, ca 1314-1340 lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 198

Ms fr 183 Vie des saints (1e dl ; 2e dl is onderdeel van Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, ms 71 A 24), Parijs, ca 1314-1340 lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 198

Ms fr 316 Vincent de Beauvais, Miroir historiale, vol. 1 (vol. 2 is niet geïdentificeerd, vol. 3 is Baltimore, Walters Art Gallery, ms W 140), Parijs, 1333 of 1334 verluchting door Meester van Papeleu/Richard de Verdun?, anoniem meester en de Meester van Fauvel lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 198

Ms fr 574 Gossuin de Metz, Image du Monde, Parijs, ca 1314-1340 lit: Parijs 1981, in nr. 230||Smeyers & Cardon 1983, p. 47 nt 37||Rouse & Rouse 2000, II, p. 198

Ms fr 761 Arthus le Restoré, Parijs, ca 1314-1340 lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 198

Ms fr 1632 Adenet le Roi, Les enfances d’Ogier, Parijs, ca 1314-1340 lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 198

Ms fr 2615 Grandes chroniques de France verluchting door Meester van Fauvel, anoniem meester en Meester van Sisinnius, Parijs, ca 1317-1340 lit: Parijs 1981, in nr. 230||Smeyers & Cardon 1983, p. 47 nt 37 en p. 51||Rouse & Rouse 2000, II, p. 198

Ms fr 2634 handschrift, Parijs, ca 1320-1340 verwantschap met Meester van Fauvel lit: Smeyers & Cardon 1983, p. 51

Ms fr 2815 Abrégé de l’histoire de France; Puericie Jhesu Christi, Parijs, ca 1314-1340 lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 198

Ms fr 9083 Guillaume de Tyr, Histoire d’Outremer, Parijs, ca 1314-1340 lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 199

Ms fr 9123 Roman du Graal; Histoire de Merlin, Parijs, ca 1314-1340 verluchting door Meester van Thomas de Maubeuge en Meester van Fauvel lit: Smeyers & Cardon 1983, p. 49||Rouse & Rouse 2000, II, p. 178, 199

Ms fr 10432 handschrift, Parijs, ca 1320-1340 verwantschap met Meester van Fauvel lit: Vitzthum p. 176||Smeyers & Cardon 1983, p. 51

Ms fr 13502 Vies de Saint Denis et de Saint Eustache, Parijs, ca 1314-1340 lit: Smeyers & Cardon 1983, p. 51||Rouse & Rouse 2000, II, p. 199

Ms fr 22495 Guillaume de Tyr, Histoire d’Outremer, Parijs, 1337 verluchting door Meester van Fauvel en Richard & Jeanne de Montbaston lit: Parijs 1981, nr. 350||Smeyers & Cardon 1983, p. 50||Rouse & Rouse 2000, II, p. 199, 205-6

Ms fr 24365 Roman d’Alexandre; Jean le Nevelon, Vengeance d’Alexandre; Jacques de Longuyon, Vœux du paon, Parijs, ca 1314-1340 lit: Parijs 1981, in nr. 230||Smeyers & Cardon 1983, p. 47 nt 37||Rouse & Rouse 2000, II, p. 199

Ms fr 24369-24370 Chansons de la geste de Garin de Monglane, 2 vols., Parijs, ca 1314-1340 lit: Smeyers & Cardon 1983, p. 49||Rouse & Rouse 2000, II, p. 199

Ms fr 24390 Guillaume de Lorris en Jean de Meun, Roman de la Rose, Parijs, ca 1314-1340 lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 199

Ms lat 12726 register met pauselijke brieven van Innocentius III aan Clementius V, Parijs, ca 1314 lit: Parijs 1981, in nr. 230||Smeyers & Cardon 1983, p. 47 nt 37||Rouse & Rouse 2000, II, p. 199

Ms lat 13963 Institutiones regiae, Parijs, ca 1314-1340 lit: Parijs 1981, in nr. 230||Smeyers & Cardon 1983, p. 47 nt 37daar ten onrechte aangeduid als 13962||Rouse & Rouse 2000, II, p. 199

Ms n.acq. fr 5094 Gautier de Coinci, Miracles de Notre Dame, Parijs, ca 1314-1340 lit : Rouse & Rouse 2000, II, p. 199

Ms Rothschild 3085 Gervais de Tilbury, Otia imperalis; Odoric de Pordenone, Merveilles de la terre d’Outremer, Parijs, ca 1318-1340 verluchting door Meester van Fauvel en anoniem artiest lit: Rouse & Rouse 2000, II, p. 199

Parijs, Bibliothèque Ste-Geneviève

Ms 20-21 Guiard des Moulins, Bible historiale, Parijs, ca 1325-1353 verluchting door dl 1 door Meester van Fauvel, verluchting dl 2 door Meester van Fauvel en Richard & Jeanne de Montbaston lit: Smeyers & Cardon 1983, p. 48||Rouse & Rouse 2000, II, p. 199-200, 206

ms 22 Guiard des Moulins, Bible historiale van Hervé de Léon, Parijs, voor 1341 verluchting door Meester van Fauvel en Meester van Grenoble 407 Rés lit: Smeyers & Cardon 1983, p. 48||Rouse & Rouse 2000, I, p. 206-7; II, p. 200; aldaar ten onrechte aangeduid als: BNF 22

Rouen, Bibliothèque municipale

Ms 1044 Chrétien Legouais, Ovide moralisé, Parijs, ca 1314-1328 verluchting door Meester van Fauvel en Meester van BNF lat. 7470

literatuur:

  • Smeyers & Cardon 1983, p. 47
  • Rouse & Rouse 2000, II, p. 200

Troyes, Bibliothèque municipale

Ms 59 Guiard des Moulins, Bible historiale, Parijs, ca 1314-1340 verluchting door Meester van Fauvel en Meester van BNF fr. 160

literatuur:

  • Rouse & Rouse 2000, II, p. 200

Vaticaanstad, Biblioteca Apostolica Vaticana

Ms reg lat 635 Saint Maur, Parijs, ca 1314-1340

literatuur:

  • Rouse & Rouse 2000, II, p. 200

Literatuur

  1. Waagen 1854, II, p. 208
  2. Martin 1885-1899, III, p. 382; V, p. 35 e.v.
  3. Haarlem 1898, nr. 38
  4. Vitzthum 1907, p. 176, 177-178
  5. London 1908, nr. 134
  6. Byvanck 1924 (1), nr. 7
  7. Lyna 1933, p. 42-44
  8. De Ricci 1935-1940, I, nr. 55, p. 766; II, p. 1340
  9. Gaspar & Lyna 1937 (1984), nrs. 109, 112
  10. Parijs 1955, nr. 46
  11. Pächt & Alexander 1966 (I), nr. 581
  12. Brussel 1967, nrs. 71, 140
  13. Parijs 1968 (2), nr. 249
  14. Brussel 1977 (1), nr. 30
  15. Avril 1978, nrs. 11-12
  16. Parijs 1981, nrs. 231, 350
  17. Brussel 1982, nrs. 64, 67
  18. Diest 1983, nr. 26
  19. Smeyers & Cardon 1983
  20. Sterling 1987, nr. 7
  21. Roesner, Avril & Regalado 1990
  22. Den Haag 1998, nrs. 19, 43
  23. Parijs 1998, nr. 193
  24. Rouse & Rouse 2000, I, p. 206-7; II, p. 195-200, 204-206
  25. Den Haag 2002, nrs. 34, 35, p. 79-83
  26. New York 2005, nr. 20
  27. Parijs 2005, p. 142-5
  28. Los Angeles 2010-2011, p. 134-144, nrs. 13, 14, 15