Valencia, Biblioteca Universitaria, ms 388, f. 6r frontispice (detail) door Gaspare da Padova

Gaspare da Padova

Italiaans boekverluchter uit Padua, in opdracht van kardinaal Giovanni d’Aragona, zoon van koning Ferdinand van Aragon, werkzaam in aanvankelijk Rome en vanaf ongeveer 1485 in Napels. Deze verluchter, later ook genaamd Gaspare Romano, vertegenwoordigde samen met de verluchter Giovanni Todeschino het toppunt van de renaissanceschilderkunst in Napels met haar architectonische schilderwijze in Paduaanse traditie.

Londen, British Library, ms Royal 14 C III, f. 2r (detail) door Gaspare da Padova

De anonieme Meester van de Vaticaanse Homerus (Vaticaanstad, BAV, ms. vat gr 1626) wordt inmiddels met hem vereenzelvigd. Zie omtrent de thans niet meer geaccepteerde identificatie met de Meester van de Londense Plinius aldaar.

Gaspare werkte vaak samen met de ook uit Padua afkomstige beroemde schrijver, kalligraaf en verluchter Bartolomeo Sanvito, die eveneens behoorde tot de hofhuishouding van kardinaal Giovanni d’Aragona.

In al zijn werk is de invloed van Andrea Mantegna op Gaspare da Padova duidelijk; zo kan bijvoorbeeld het auteursportret in het handschrift New York, Public Library, Ms Spencer 20 worden vergeleken met Mantegna’s Sint Markus in Frankfurt (London-New York 1994-1995, nr. 41 slot) en roept de ronde tafel waaraan Gregorius de Grote schrijft op f. 25r van diens Moralia in Job (Parijs, Bibliothèque Nationale, ms lat 2231) in herinnering een gelijksoortige tafel op het schilderij van Mantegna’s Sint Lukas (Milaan, Brera) (London-New York 1994-1995, nr. 40, p. 106 rechtsboven)

Catalogus

Baltimore, Walters Art Gallery

Ms W 755 Petrarchus, Rome, 4e kwart 15e eeuw (geschreven door Bartolomeo Sanvito)

literatuur:

  • Londen 1908, nr. 194
  • Alexander & De la Mare 1969, p. 108 letter I e

Florence, Biblioteca Laurenziana

Ms plut 53, 2 Domitius Calderinus, Commentarii in Juvenalem, Rome, 1474 (geschreven door Bartolomeo Sanvito)

literatuur:

  • Rome 1954, nr. 611
  • Salmi 1955, p. 63, plaat LXVII daar als: Bernardo Parenzano
  • Alexander & De la Mare 1969, p. 108 letter I j
  • Brussel 1969, nr. 81
  • Padua 1999, nr. 124

Genua, Biblioteca-Raccolta Durazzo

Ms A III 3 Marco Valerio Marziale, Epigrammata, Rome, ca 1475 (geschreven door Bartolomeo Sanvito)

literatuur:

  • Bauer-Eberhardt 1989, p. 70, nt 20, afb 10, 11 als Lauro Padovano
  • Padua 1999, nr. 128

Londen, British Library

Ms Harley 3699 Josephus, Rome, 1478

literatuur:

  • British Museum 1808-1812, III (1808), nr. 3699
  • De Marinis 1947-1952, II, p. 88
  • Alexander & De la Mare 1969, p. 108 letter II d
  • Watson 1979, nr. 781
  • Bauer-Eberhardt 1989, no. 16, pl. 30 f. 1 door Lauro Padovano
  • Haffner 1997, p. 202-210
  • Toscano 1999, p. 527

Ms Royal 14 C III Eusebius van Caessarea, Kronieken, Rome, ca 1480 (geschreven door Bartolomeo Sanvito)

Londen, British Library, ms Royal 14 C III, f. 119v: geboorte door Gaspare da Padova

literatuur:

  • Warner & Gilson 1921, II, p. 133, pl. 82
  • Alexander & De la Mare 1969, p. 108 letter I d
  • Malibu-New York-London 1983-1984, nr. 13
  • Evans 1985
  • Erdreich 1993, p. 190-194
  • De Hamel 1994, pl. 237
  • London-New York 1994-1995, nr. 73
  • Backhouse 1997, nr. 183
  • Padua 1999, nr. 131
  • Toscano 1999, p. 525
  • De la Mare & Nuvoloni 2009, nr. 87

Mantua, Biblioteca Communale

Ms 13 (A.I.13) Bartolomeo Platina, De principe, Rome, ca 1471 (geschreven door Bartolomeo Sanvito)

literatuur:

  • Bauer-Eberhardt 1989, p. 68, cat. 8 als Lauro Padovano
  • Padua 1999, nr. 134

New York,  Public Library

Ms Spencer 20 Valerius Maximus, Facta et dicta memorabilia, Rome, ca 1480-1485 (geschreven door Antonio Sinnibaldi)

New York,  Public Library , Ms Spencer 20, frontispice door Gaspare da Padova

literatuur:

  • Londen 1908, nr. 199
  • De Ricci 1935-1940, II, p. 1339
  • Baltimore 1949, nr. 190
  • Alexander & De la Mare 1969, p. 108 letter II f
  • Garzelli 1985, p. 486, nr. 38
  • New York 1991, nr. 1
  • De Hamel 1994, pl. 237
  • London-New York 1994-1995, nr. 41
  • New York 2005-2006, nr. 83

Ms Spencer 48 Horatius, Opera, Rome, ca 1486-1489 (geschreven door Bartolomeo Sanvito)

New York,  Public Library , Ms Spencer 48, frontispice door Gaspare da Padova

literatuur:

  • Alexander & De la Mare 1969, p. 108 letter I i
  • New York 2005-2006, nr. 80

Oxford, Bodleian Library

Ms Douce 146 Ovidius, Rome, 4e kwart 15e eeuw (geschreven door Bartolomeo Sanvito)

literatuur:

  • Alexander & De la Mare 1969, p. 108 letter I g

Parijs, Alda (veilinghuis)

Catalogus 17 oktober 2017, lot 35 Sforza-Aragon getijdenboek, Rome, ca 1483 (geschreven door Bartolomeo Sanvito)

literatuur:

Parijs, Bibliothèque Nationale

Ms lat 2231 Gregorius, Moralia in Job, vol I, Rome, 1485 verluchting door Gaspare da Padova, Giovanni Todeschino en Cristoforo Maiorana

Parijs, Bibliothèque Nationale, Ms lat 2231, f. 25r: Paus Gregorius de Grote schrijvend aan een ronde tafel door Gaspare da Padova

literatuur:

  • De Marinis 1947-1952, I, p. 59, 157: II, p. 79; III, pl. 109
  • Samaran & Marichal 1962, p. 111, pl. CLXV
  • Alexander & De la Mare 1969, p. 108 letter II e
  • Parijs 1984, nr. 146
  • Erdreich 1993, p. 201-3
  • London-New York 1994-1995, nr. 40
  • Padua 1999, nr. 133

Ms lat 5814 Suetonius, Vitae duodecim Caesarum, Rome, ca 1475-1485 (geschreven door Bartolomeo Sanvito)

Parijs, Bibliothèque Nationale, Ms lat 5814, f. 1r: frontispice door Gaspare da Padova

literatuur:

  • Alexander 1977, nrs. 13, 14
  • Parijs 1984, nr. 145 als Bartolomeo Sanvito
  • Erdreich 1993, p. 208-212, 386
  • London-New York 1994-1995, nr. 74 als Gaspare da Padova
  • Padua 1999, nr. 123
  • Toscano 1999, p. 523

Ms lat 8016 Ovidius Naso, Metamorphoseon libri quindecim, Rome, ca 1475-1485 in opdracht van kardinaal Giovanni d’Aragona (geschreven door Antonio di Francesco Sinibaldi) volgens de oudere literatuur toe te schrijven aan de Meester van de Londense Plinius, volgens site Gallica evenwel door Gaspare da Padova

Parijs, Bibliothèque Nationale, Ms lat 8016, f. 1r: frontispice door Gaspare da Padova

literatuur:

  • De Marinis 1947-1952, II, p. 119; IV, pl. 183
  • Alexander 1969 (2), p. 18
  • Armstrong 1981, nr. 47, p. 42-3, 133
  • Parijs 1984, nr. 147
  • Garzelli & De la Mare 1985, p. 486
  • London-New York 1994-1995, nr. 46

Parijs, Musée du Louvre, Cabinet des Dessins

Rotschild 774 DR, Los blad met de Triomf van Titus en Vespasianus, Rome, ca 1480-1485 verluchting door Gaspare da Padova

literatuur:

  • Parijs 2011, nr. 50

Ravenna, Biblioteca Classense

Ms 4 getijdenboek, Rome, 4e kwart 15e eeuw (geschreven door Bartolomeo Sanvito)

literatuur:

  • Alexander & De la Mare 1969, p. 108 letter I f

Rome, Biblioteca Casanatense

Ms 453 Caesar, Commentaries, Rome, ca 1469 (geschreven door Bartolomeo Sanvito)

literatuur:

  • Rome 1954, nr. 688
  • Alexander & De la Mare 1969, p. 108 letter I c
  • Italian Libraries 1997, p. 222-3
  • Padua 1999, nr. 129

Rome, Biblioteca Nazionale Centrale

Ms Vitt. Em. 1004 Historia Augusta, Rome of Napels, laatste kwart 15e eeuw

literatuur:

  • De Marinis 1947-1952, II, p. 352
  • Rome 1954, nr. 687
  • Salmi 1955, fig 86
  • Alexander & De la Mare 1969, p. 108 letter I b
  • Brussel 1969, nr. 82
  • Morello 1997, p. 39

Valencia, Biblioteca Universitaria

Ms 388 Aristoteles, Ethica ad Nicomachum (Latijnse vertaling van Leonardo Bruni), Rome, ca 1470 (geschreven door Giovanni Rinaldo Mennio en Bartolomeo Sanvito) 

Valencia, Biblioteca Universitaria, ms 388, f. 6r frontispice door Gaspare da Padova

Ms 836 (olim 819)  Josephus Flavius, De bello Judaico, Rome, 4e kwart 15e eeuw

literatuur:

  • De Marinis 1947-1952, I, p. 74 n 29, II p. 88, pls. 121-126
  • Alexander & De la Mare 1969, p. 108 letter II a
  • Mazal 1988, p. 13
  • London-New York 1994-1995, nr. 75
  • Padua 1999, nr. 132

Vaticaanstad, Biblioteca Apostolica Vaticana

Ms vat gr 1626, Homerus, Iliad, Rome, 1477

Vaticaanstad, Biblioteca Apostolica Vaticana, Ms vat gr 1626, f. 2r: titelpagina

literatuur:

  • Vaticaanstad 1950, nr. 18
  • Salmi 1955, fig 87
  • Alexander & De la Mare 1969, p. 108 letter I a
  • Mazal 1988, p. 13||Bologna 1988, p. 144, 145
  • Erdreich 1993, p. 174-188
  • London-New York 1994-1995, nr. 39
  • Morello 1997, p. 52-53
  • Padua 1999, nr. 122

Ms vat lat 2044 Bartolomeo Platina, Vite dei romani pontefici (in opdracht van Paus Sixtus IV), Rome, ca 1476 (geschreven door Bartolomeo Sanvito) vroeger toegeschreven aan Bartolomeo Sanvito, thans aan Gaspare da Padova

literatuur:

Ms vat lat 2058 Georgius Trapezuntius, Commentaar op Ptolemy’s Almagest, Rome, ca 1471-1484

literatuur:

  • Vaticaanstad 1950, nr. 32
  • Alexander & De la Mare 1969, p. 109 letter II h

Ms vat lat 2094 Aristoteles, Historia animalium, De partibus animalium, De generatione animalium (vert. door Theodore van Gaza; schrijver/kalligraaf titelpagina: Bartolomeo Sanvito; schrijver eigenlijke handschrift: onbekend), Rome, ca 1473-1475

literatuur:

  • Vaticaanstad 1950, nr. 25
  • Alexander & De la Mare 1969, p. 109 letter II g
  • London-New York 1994-1995, nr. 38
  • Padua 1999, nr. 125

Wenen, Osterreichische Nationalbibliothek

Cod 3 Strabon, Rome, 4e kwart 15e eeuw

literatuur:

  • Alexander & De la Mare 1969, p. 108 letter II c
  • Mazal 1988, p. 13

Literatuur

  1. British Museum 1808-1812, III (1808), nr. 3699
  2. Londen 1908, nrs. 194, 199, 266
  3. Warner & Gilson 1921, II, p. 133, pl. 82
  4. De Ricci 1935-1940, II, p. 1339
  5. Baltimore 1949, nr. 190
  6. De Marinis 1947-1952, I, p. 59, 157: II, p. 79, 88, 119; III, pl. 109; I, p. 74 n 29, II p. 88, pls. 121-126; II, p. 352; IV, pl. 183
  7. Vaticaanstad 1950, nrs. 18, 25, 32
  8. Rome 1954, nrs. 611, 687, 688
  9. Salmi 1955, p. 63, 67, pl. LXVII, figs. 86, 87
  10. Samaran & Marichal 1962, p. 111, pl. CLXV
  11. Alexander & De la Mare 1969, nr. 39, p. 104-110
  12. Alexander 1969 (2), p. 18
  13. Brussel 1969, nrs. 81, 82
  14. Alexander 1977, nrs. 13, 14
  15. Watson 1979, nr. 781
  16. Armstrong 1981, nr. 47, p. 42-3, 133
  17. Evans 1983
  18. Malibu-New York-London 1983-1984, nr. 13
  19. Parijs 1984, nrs. 145, 146, 147
  20. Evans 1985
  21. Garzelli 1985, p. 486, nr. 38
  22. Ruysschaert 1986
  23. Mazal 1988, p. 12, 13
  24. Bologna 1988, p. 144, pl. op p. 145
  25. Bauer-Eberhardt 1989, no. 16, pl. 30
  26. New York 1991, nr. 1
  27. Erdreich 1993
  28. De Hamel 1994, pl. 237
  29. London-New York 1994-1995, nrs. 38, 39, 40, 41, 46, 73, 74, 75
  30. Backhouse 1997, nr. 183
  31. Haffner 1997, p. 202-210
  32. Italian Libraries 1997, p. 222-223
  33. Morello 1997, p. 39, 52-53
  34. Padua 1999, nrs. 122, 123, 124, 125, 128, 129, 131, 132, 133, 134
  35. Toscano 1999, p. 523-531
  36. New York 2005-2006, nrs. 80, 83
  37. De la Mare & Nuvoloni 2009, nr. 87
  38. Parijs 2011, nr. 50
  39. Parijs, Alda (veilinghuis), Catalogus 17 oktober 2017, lot 35