New York, Pierpont Morgan Library, Ms M 710, f. 10v: Kruisiging (detail)

Meester van het Berthold Sacrementarium

 

Direct link to:

Berthold Sacrementarium, New York, Pierpont Morgan Library, ms. M 710

Duits boekverluchter, werkzaam rond 1200 in Zuid-Duitsland, abdij van Weingarten. Ontleent zijn naam aan het beroemde Berthold Sacrementarium (vroeger ten onrechte aangeduid als missaal), dat tot de hoofdwerken van de Romaanse boekverluchting gerekend kan worden, thans bewaard te New York, Pierpont Morgan Library, ms. M 710.

New York, Pierpont Morgan Library, Ms M 710, f. 19v: aanbidding door de wijzen

De meester wordt gekenmerkt door een dramatische en poëtische interpretatie van de beeldthematiek. De invloed van de Byzantijnse kunst is aanwezig in zowel techniek als stijl en iconografie. Ook Angelsaksische elementen werken nog door.

De hand van de Meester van het Berthold Sacrementarium treffen we ook aan in een handschrift dat thans is opgedeeld tussen de Public Library in New York (ms Spencer 1) en de Nationale Bibliotheek van Rusland in Sint Petersburg (Cod F V I 133). Van dit handschrift is een deel van het temporale terecht gekomen in het New Yorkse handschrift en wordt het andere, grootste, deel van het temporale separaat bewaard in het Sint Petersburgse handschrift.

New York, Pierpont Morgan Library, Ms M 710, f. 64v: Pinksteren

Het tweede deel van het New Yorkse handschrift, een sanctorale, is waarschijnlijk geschilderd door een andere verluchter,

De Meester van het Hainricus Sacrementarium was waarschijnlijk een leerling van de Meester van het Berthold Sacrementarium.

Catalogus

New York, Pierpont Morgan Library

Ms M 710 Berthold sacrementarium, Duitsland, Weingarten Abdij, ca 1208-1215

New York, Pierpont Morgan Library, Ms M 710, f. 16v: Geboorte

literatuur:

  • Boeckler 1930, p. 81, 118
  • De Ricci 1937, II, p. 1486
  • Swarzenski 1943
  • Baltimore 1949, nr. 31
  • Harrsen 1958, nr. 20, p. 31-33, pls. 1, 7, 34-38, 86
  • Mazal 1978, p. 138-9
  • Russell 1993, III, nr. 13
  • Heinzer & Rudolf 1999
  • Walther 2001 p. 150, 151
  • New York 2005-2006, in nr. 28

New York, Public Library

Ms Spencer 1 handschrift met profeten- en heiligenlevens, bestaande uit een temporale, waarvan het grootse deel thans is  Sint Petersburg, Nationale Bibliotheek van Rusland, Cod F V I 133  en dat is geschilderd door de Meester van het Berthold Sacrementarium, en een sanctorale geschilderd door een anoniem verluchter, Duitsland, Weingarten Abdij, ca 1220  

literatuur:

  • Swarzenski 1928
  • Swarzenski 1929-1930, p. 198-200
  • De Ricci 1937, II, p. 1335
  • Baltimore 1949, nr. 32
  • Harrsen 1958, p. 31
  • Stuttgart 1977-1979, vol I, p. 547-8, vol II, pl. 518
  • Mazal 1978, p. 138-9
  • Heinzer & Rudolf 1999, p. 59-96, 157-163
  • New York 2005-2006, nr. 28

Sint Petersburg, Nationale Bibliotheek van Rusland

Cod F V I 133 handschrift met profeten- en heiligenlevens, grootse deel van een temporale dat verder onderdeel vormt van New York, Public Library, ms Spencer 1, Duitsland, Weingarten Abdij, ca 1220

literatuur:

  • Harrsen 1958, p. 31
  • Mazal 1978, p. 138-9
  • New York 2005-2006, in nr. 28

Stuttgart, Württembergische Landesbibliothek

Cod HB II 46 evangeliarium (onvoltooid), toegevoegd dubbelblad f. 11r-12v door Meester van het Berthold Sacrementarium, Weingarten Abdij, ca 1215  

literatuur:

  • Mazal 1978, p. 138-9
  • Irtenkauf 1985, nr. 16

Literatuur

  1. Swarzenski 1928
  2. Swarzenski 1929-1930, p. 198-200
  3. Boeckler 1930, p. 81, 118
  4. De Ricci 1937, II, p. 1335, 1486
  5. Swarzenski 1943
  6. Baltimore 1949, nrs. 31, 32
  7. Harrsen 1958, nr. 20, p. 31-33, pls. 1, 7, 34-38, 86
  8. Stuttgart 1977-1979, vol I, p. 547-8, vol II, pl. 518
  9. Mazal 1978, p. 138-9
  10. Irtenkauf 1985, nr. 16
  11. Russell 1993, III, nr. 13
  12. Heinzer & Rudolf 1999
  13. Walther 2001, p. 150, 151
  14. New York 2005-2006, nr. 28