Malibu, J. Paul Getty Museum, Ms 7, f. 28v: vlucht naar Egypte (detail)

Meester van Jean Rolin II

Frans boekverluchter, werkzaam te Parijs in de directe omge­ving van Meester François omstreeks het midden van de 15e eeuw (actief tussen ca 1449 en 1460). Hij werkte samen met (meesters uit de werkplaats van) de Meester van Bedford, welke meester hij later opvolgde.

Ontleent zijn door Eleanor Spencer 1963 gegeven naam aan een missaal dat hij verluchte voor Jean Rolin, kardinaal en bisschop van Autun (de later eveneens door Spencer gehanteerde naam Meester van de Horloge de Sapience, naar het hoofdwerk van de kunstenaar, is thans in ongebruik geraakt).

Een tweede belangrijk missaal dat onze kunstenaar voor Jean Rolin II verluchtte bevindt zich thans in Autun, Bibliothèque municipale, ms. 131.

Eleanor Spencer wijdde in 1963 een eerste volwaardig artikel aan deze door haar “ontdekte” artiest, in wiens werk zij invloeden bespeurde van de Vlaamse primitief Dirk Bouts.

Sterling 1990, p. 181 verwijst naar parallellen met het werk van de Franse paneel- en muurschilder Guillaume Spicre (gedocumenteerd werkzaam in Dijon van 1450 tot 1476), aan wie hij een muurschildering met de Kruisiging in de Notre-Dame te Dijon toeschrijft (afb. fig. 177), welke schildering in karakter inderdaad overeenkomt met de hier afgebeelde Kruisiging uit een van de naamgevende missalen in Lyon.

Deze Kruisiging vertoont grote gelijkenis met de Kruisiging geveild door Sotheby’s, Londen, 18 juni 1991, lot 21, welke laatste Kruisiging mogelijk de ontbrekende canonplaat is uit het missaal thans bewaard in Autun, Bibliothèque municipale, ms. 131.

Londen, Christie’s, Catalogus 21 mei 2014, lot 9, f. 30v: full-page portrait miniature of Periconio Naselli

Catalogus

Autun, Bibliothèque municipale

Ms 131 missaal, Parijs, midden 15e eeuw

literatuur:

  • Sterling 1990, p. 183

Autun, Société éduenne

Min no 1 los blad uit missaal, voorstellende God de Vader, ca 1455

literatuur:

  • Sterling 1990, p. 181, rechterkolom onder
  • Avril & Reynaud 1993, nr. 9

Baltimore, Walters Art Gallery

Ms W 251 getijdenboek, Parijs, ca 1455

literatuur:

  • Baltimore 1949, nr. 108 als stijl tussen Meester van Bedford en Maitre François
  • Spencer 1963 als Meester van Jean Rolin II en Meester van Bedford
  • Plummer 1982, nr. 82 als Meester van Jean Rolin II?

Brussel, Koninklijke Bibliotheek

Ms IV 111 Henri Suso, L’Orloge de Sapience, Frankrijk, ca 1455-1460 verluchting door Meester van Dunois en Meester van Jean Rolin II

literatuur:

  • Spencer 1963
  • Sterling 1990, nr. 10
  • Avril & Reynaud 1993, nr. 10
  • Walther 2001, p. 330-331

Den Haag, Koninklijke Bibliotheek

Ms 74 F 1 getijdenboek, Parijs, ca 1450

Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, Ms 74 F 1, f. 71r: aankondiging aan de herders

literatuur:

  • Byvanck 1931, p. 46
  • Den Haag 1980, nr. 35
  • Den Haag 1983, p. 8, 38 nr. 72, p. 39
  • Brandhorst & Broekhuijsen-Kruijer 1985, nr. 55
  • Den Haag 2002, p. 9, 178, 183, 194-195, 199, 214 nr. 87, afb. II, 150 en 165
  • Van der Vlist 2011, p. 28-29

Ms 74 G 37 en 37a getijdenboek van Simon de Varie (delen 1 en 2), Parijs, 1455 verluchting door Jean Fouquet: f. 1r, 1v; Meester van Dunois: G 37: f. 25r, 53r, 66r; G 37a: f. 20r; de Meester van Jean  Rolin II: G 37: f. 1r, 73v, 74v, 76v, 78v, 80r, 81v, 83r, 84r, 85r, 86r, 88r; G 37a: f. 2r, 3v, 4v, 5v, 6v, 8r, 9r, 10v, 12v, 14r, 15v, 17r, 18v, 19v, 29r, 37r, 83r, 84r, 88r, 89r, 90r, 91r, 92r, 93r, 94r, 95r, 96r, 97r, 98r, 99r

Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, Ms 74 G 37, f. 73v: The martyrdom of St. Laurence of Rome

literatuur:

  • Den Haag 1980, nr. 38
  • Avril & Reynaud 1993, nr. 69
  • Marrow 1994
  • Schaefer 1994, p. 166-9, 310-311
  • Den Haag 2002, nr. 72, kleurpl. 134, 135
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, Ms 74 G 37, f. 2r: Christ appears at the Lake of Gennesaret, St. Peter walks on the water

Genève, Bibliothèque publique et universitaire, Comites latentes

Ms 11 getijdenboek, Parijs, ca 1460 Meester van Jean Rolin II

literatuur:

  • Warner 1920, nr. 44
  • Sotheby’s 29 november 1960, lot 131
  • Sotheby’s 12 december 1967, lot 60
  • London 1985, nr. 30

Londen, British Library

Ms add 25695 getijdenboek, ca 1455-1460

literatuur:

  • Plummer 1982, p. 63
  • Avril & Reynaud 1993, nr. 12

Londen, Christie’s

Catalogus 20 november 2013, lot 53 getijdenboek, bevat de volgende miniaturen: St John writing on Patmos f. 13; Visitation f.51v; Nativity f.63; Annunciation to the Shepherds f.69; Flight into Egypt f.80v; David in Penitence f.94; a priest reading the Last Rites to a man on his deathbed, in a domestic interior, accompanied by his wife, f.117; The Trinity enthroned in Heaven f.170v, Parijs, ca 1460

Londen, Christie’s, Catalogus 20 november 2013, lot 53, f. 51v

literatuur:

  • Londen, Christie’s, Catalogus 20 november 2013, lot 53

Catalogus 21 mei 2014, lot 9 getijdenboek van Periconio Naselli, Parijs, ca 1450 bevat de volgende miniaturen: full-page portrait miniature of Periconio Naselli f.30v, St John on Patmos f.13, The Annunciation f.31, The Visitation f.43, The Nativity f.56v, The Annunciation to the shepherds f.62, The Adoration of the Magi f.67v, The Presentation in the temple f.72v, The Fight into Egypt f.77v, The Coronation of the Virgin f.86v, The Trinity f.112, King David in penitence f.151, Burial Mass f.176, St Peter f.219, St Julian f.220, St Sebastian f.221, St Christopher f.222v, St Catherine f.224, St Margaret f.225, St Anthony f.226, St Nicholas f.227, St George f.228.

Londen, Christie’s, Catalogus 21 mei 2014, lot 9, f. 67v: aanbidding door de wijzen

literatuur:

  • Londen, Christie’s, Catalogus 21 mei 2014, lot 9

Catalogus 16 juli 2014, lot 14 getijdenboek, bevat de volgende miniaturen: the Evangelists in a quadripartite format f.13; Annunciation f.26; Visitation f.50; Nativity f.61; Adoration of Shepherds f.66v; Adoration of Magi f.71; Presentation in the Temple f.78; Flight into Egypt f.82; Coronation of the Virgin f.88v; David in Prayer f.94; Pentecost f.119; Funeral mass f.125; Holy Trinity f.173v, Parijs, ca 1460

Londen, Christie’s, Catalogus 16 juli 2014, lot 14, f. 66v: aanbidding door de herders door de Meester van Jean Rolin II

Literatuur:

  • Londen, Christie’s, Catalogus 16 juli 2014, lot 14

Catalogus 25 mei 2016, lot 9 getijdenboek, Parijs, ca 1460 bevat de volgende miniaturen: St John on Patmos f.1, St Luke f.3, St Matthew f.5, St Mark f.7, Virgin and Child in a Rose Garden f.8v, Annunciation f.15, Visitation f.27, Nativity f.38v, Annunciation to the Shepherds f.44v, Adoration of the Magi f.49, Presentation in the Temple f.53v, Flight into Egypt f.58, Coronation of the Virgin f.65, David in Penitence f.72, Crucifixion f. 90, Pentecost f.97v, Burial service within a church f.104 verluchting door de Meester van Dunois, o.a. f. 1r en 8v, en de Meester van Jean Rolin II

Londen, Christie’s, Catalogus 25 mei 2016, lot 9, f 64v-65r

literatuur:

  • Londen, Christie’s, Catalogus 25 mei 2016, lot 9

Londen, Sotheby’s

Catalogus 18 juni 1991, lot 21 Losse miniatuur met de Kruisiging, afkomstig uit een missaal, Parijs, ca 1450-1460

literatuur:

  • Sotheby’s 22 juni 1982, lot 19
  • Sotheby’s 18 juni 1991, lot 21

Catalogus 17 december 1991, lot 67 getijdenboek, Parijs, ca 1455-1465, stijl van Meester van Jean Rolin II

literatuur:

  • Sotheby’s 17 december 1991, lot 67

Catalogus 6 juli 2011(Arcana, III), lot 14 Le Tellier de Courtanvaulx getijdenboek, Parijs, ca 1460 volgeling van Meester van Dunois: f. 43, 56v, 65, 83, 138, 155; volgeling Meester van Jean Rolin II; verband met Meester van de Münchener Legenda Aurea

literatuur:

  • Sotheby’s 6 juli 2011(Arcana, III), lot 14

Catalogus 8 december 2015, lot 73 Dagnes getijdenboek, Parijs, ca 1460, f. 48r the Visitation; f. 70r Annunciation to the Shepherds; f. 76r Adoration of the Magi; f. 85r Flight into Egypt; f. 95v Coronation of the Virgin; f. 120r David in Penitence; f. 154r Pentecost; f. 164r Confession: in a bedroom a layman kneels before another seated man, who blesses him, while in the background a seated physician inspects a specimen-jar  

literatuur:

  • Sotheby’s 8 december 2015, lot 73

Lyon, Bibliothèque municipale

Ms 517 Missaal van Jean Rolin, Parijs, ca 1450-1455

Lyon, Bibliothèque municipale, Ms 517, f. 183v: Kruisiging

literatuur:

  • Leroquais 1924, III,, nr. 517
  • Blum & Lauer 1930, pl. 44
  • Brussel 1959, nr. 202
  • Sterling 1990, nr. 9
  • Avril & Reynaud 1993, nr. 8
  • Walther 2001, p. 314-5

Malibu, J. Paul Getty Museum

Ms 7 getijdenboek van Simon de Varie (deel 3), Parijs, 1455 verluchting door Jean Fouquet: f. 1r, 1v, 2r, 2v; Meester van Dunois: f. 3r, 5v, 8v, 11v12r, 17v, 18v, 23v, 36v, 45r;  Meester van Jean Rolin II: f. 28v, 72r, 74r, 76v, 79v, 85v

Malibu, J. Paul Getty Museum, Ms 7, f. 72r

literatuur:

  • Avril & Reynaud 1993, nr. 69
  • Marrow 1994
  • Schaefer 1994, p. 166-9, 310-311

Napels, Biblioteca Nazionale Vittorio Emanuele III

Ms I.B.30 getijdenboek, Parijs, ca 1455-1465 volgeling van de Meester van Jean Rolin II en late volgeling van de Meester van de Münchener Legenda Aurea

literatuur:

  • Plummer 1982, in nr. 84

New York, Pierpont Morgan Library

Ms M 282 getijdenboek, Parijs, ca 1460, volgeling van de Meester van Jean Rolin II en late volgeling van de Meester van de Münchener Legenda Aurea

New York, Pierpont Morgan Library, Ms M 282, f. 133v: St. Nikolaas door Meester van Jean Rolin II en late volgeling van de Meester van de Münchener Legenda Aurea gezamenlijk

literatuur:

  • Spencer 1963
  • Den Haag 1980, p. 88-89
  • Plummer 1982, nr. 84

Ms M 1027 getijdenboek, Parijs, ca 1465

literatuur:

  • Spencer 1963
  • Plummer 1982, nr. 83

Parijs, Bibliothèque Nationale

Ms fr 2258, Cérémonies et ordonnances a gage de bataille, ca 1460-1465

literatuur:

  • Avril & Reynaud 1993, nr. 13

Ms lat 921 getijdenboek, Parijs, ca 1450-1470, verluchting door de Meester van Karel van Neufchatel: annunciatie, en de Meester van Jean Rolin II: overige miniaturen

literatuur:

  • König 1993, p. 324

Sint Petersburg, Russische Nationale Bibliotheek

Ms rasn. Q.v.I,9 getijdenboek van Guillaume Rolin, ca 1455-1460

literatuur:

  • Avril & Reynaud 1993, nr. 11

Wenen, Osterreichische Nationalbibliothek

Cod 2574 Henri Suso, L’Orloge de Sapience, Parijs, ca 1470, door volgeling Meester van Jean Rolin II

literatuur:

  • Pächt-Thoss 1974, p. 87-88
  • Wenen 1978, nr. 45
  • Mazal 1986, afb. 46
  • Sterling 1990, nr. 11

Cod ser. n. 13237 getijdenboek, Parijs, ca 1465

literatuur:

  • Spencer 1963
  • Pächt-Thoss 1974, p. 152-7
  • Wenen 1978, nr. 44 als Meester François Groep
  • Plummer 1982, p. 63 als Meester van Jean Rolin II

Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek

Cod guelf 32, 6 Aug 2 Le Mirouer des Dames, Parijs, ca 1470-1480, door Meester van Jean Rolin II of volgeling

literatuur:

  • Olschki 1932, p. 44
  • Wenen 1978, p. 152
  • Wolfenbüttel 1989, p. 243-7 daar als omgeving Meester François
Londen, Christie’s, Catalogus 20 november 2013, lot 53, f. 80v

Literatuur

  1. Warner 1920, nr. 44
  2. Leroquais 1924, III, nr. 517
  3. Blum & Lauer 1930, pl. 44
  4. Byvanck 1931, p. 46
  5. Olschki 1932, p. 44
  6. Baltimore 1949, nr. 108
  7. Brussel 1959, nr. 202
  8. Sotheby’s 29 november 1960, lot 131
  9. Spencer 1963
  10. Sotheby’s 12 december 1967, lot 60
  11. Pächt-Thoss 1974, p. 87-88; p. 152-7
  12. Ker 1977, p. 196-198
  13. Wenen 1978, nrs. 44, 45, p. 151-153
  14. Den Haag 1980, nrs. 35, 38; p. 88-89
  15. Sotheby’s 22 juni 1982, lot 19
  16. Plummer 1982, nrs. 82, 83, 84; p. 62-64
  17. Den Haag 1983, p. 8, 38 nr. 72, p. 39
  18. Brandhorst & Broekhuijsen-Kruijer 1985, nr. 55
  19. London 1985, nr. 30
  20. Mazal 1986, afb. 46
  21. Wolfenbüttel 1989, p. 243-247
  22. Sterling 1990, nrs. 9, 10, 11
  23. Sotheby’s 18 juni 1991, lot 21
  24. Sotheby’s 17 december 1991, lot 67
  25. Biblioteca Apostolica Vaticana 1992, p. 258
  26. Avril & Reynaud 1993, nrs. 8-13, 69, p. 38-45
  27. König 1993, p. 324
  28. Marrow 1994
  29. Schaefer 1994, p. 166-9, 310-311
  30. Walther 2001, p. 314-315, 330-331
  31. Den Haag 2002, nr. 72, kleurpl. 134, 135; p. 9, 178, 183, 194-195, 199, 214 nr. 87, afb. II, 150 en 165
  32. Sotheby’s 6 juli 2011(Arcana, III), lot 14
  33. Van der Vlist 2011, p. 28-29
  34. Londen, Christie’s, Catalogus 20 november 2013, lot 53
  35. Londen, Christie’s, Catalogus 21 mei 2014, lot 9
  36. Londen, Christie’s, Catalogus 16 juli 2014, lot 14
  37. Sotheby’s 8 december 2015, lot 73
  38. Londen, Christie’s, Catalogus 25 mei 2016, lot 9