Londen, British Library, Ms Harley 4947, f. 2r (detail) door Pseudo-Jacquemart de Hesdin

Pseudo-Jacquemart de Hesdin

Direct link to:

Parijs, Bibliothèque Nationale, Ms Latin 18014 Petites Heures van Jean de Berry

Frans boekverluchter, werkzaam van voor 1378-1380 tot na 1412, met name in dienst van Jean de Berry, voor wie hij meewerkte aan de verluchting van diens Psalter, de Petites heures en de Grandes heures. Zijn werk vertoont een zo grote gelijkenis met dat van Jacquemart de Hesdin dat hij daaraan zijn naam ontleent. Zijn meer lineaire stijl toont echter aan dat hij gevormd is in een eerdere periode. Ook de levendigheid van zijn vertellingen sluit aan bij het werk van vroegere boekverluchters als Jan Boudolf en de Meester van het Parement de Narbonne.

Zijn latere werk vertoont daarentegen een beïnvloeding door eigentijdse artiesten als de Meester van Boucicaut en de Meester van Bedford, met wie hij ook samen aan een aantal opdrachten heeft gewerkt.

Parijs, Bibliothèque Nationale, Ms. lat 919, f. 8r: Jean de Berry in gebed

Chatelet 2000 heeft het idee geopperd dat de miniaturen in de Très Belles Heures de Notre Dame de Bruxelles niet het werk van Jacquemart de Hesdin zouden zijn, maar van de hand van diens schoonzoon Jean Petit stammen (zie verder aldaar, ook voor meer afbeeldingen).

Waarschijnlijker is echter dat een naaste medewerker van De Hesdin, de hier behandelde Pseudo-Jacquemart de Hesdin, deze schoonzoon Jean Petit is.

De Hesdin werkte samen met de Pseudo-Jacquemart en de Meester van de Triniteit aan een aantal handschriften: de Petites Heures de Jean de Berry (Parijs, BNF, ms lat 18014), het Psalter van Jean de Berry (Parijs, BNF, ms fr 13091), terwijl we ook in de Grandes Heures en de Vaticaanse Bijbel (ms vat lat 50-51) combinaties van deze kunstenaars tegenkomen.

Parijs, Bibliothèque Nationale, Ms. lat 919, f. 41r: maaltijd te Kana

Catalogus

Baltimore, Walters Art Gallery

Ms W 94 getijdenboek, Parijs, eind 14e eeuw, werkplaats van Pseudo-Jacquemart

literatuur:

  • De Ricci 1935-1940, nr. 174
  • Baltimore 1949, nr. 74
  • Diringer 1958, p. 394
  • Baltimore 1962, nr. 42
  • Meiss 1967, pl. 607
  • Wieck 1988 (2001), nr. 16
  • Randall 1989, nr. 75

Bourges, Bibliothèque municipale

Ms 16 breviarium, Parijs, ca 1380-1385

literatuur:

  • Meiss 1967, p. 320, pl. 607

Ms 33-36 Lectionarium van de Sainte-Chapelle van Bourges in 4 vols., Parijs, ca 1410 verluchting door Boucicaut Stijl: ms. 33, f. 1, ms. 34, f. 46v, 138v, ms. 35, f. 17v; Pseudo-Jacquemart: ms. 33, f. 173, 178v, ms. 34: f. 1v, ms. 35: f. 10; anoniem Frans verluchter: ms 33, f. 23v

literatuur:

  • Meiss 1967, p. 263-4, 320

Voor verdere literatuur zie onder: Meester van Boucicaut

Ms 48 evangeliarium, Parijs, ca 1405-1410

literatuur:

  • Meiss 1967, p. 320, pl. 253-4, 493

Londen, British Library

Ms add 29433 getijdenboek, ca 1406-7

Ms add 32454 getijdenboek, Parijs, ca 1415 verluchting door Meester van Josephus en werkplaats: f. 8, 41, 46, 59; werkplaats van de Meester van Egerton: f. 2-7v; werkplaats van de Pseudo-Jacquemart: f. 9, 9v, 10v, 11, 14v, 22, 32; Meester in de stijl van Bedford: f. 29, 35, 38; anoniem kunstenaar: f. 12

literatuur:

  • Meiss 1967, pl. 257-8
  • Meiss 1974, p. 325

Ms Harley 4947 Caecilius Firmianus Lactantius, Institutiones (ff. 2-159v), De ira dei (ff. 160-175v), De opificio dei (ff. 175v-189), etc., Parijs, ca 1410

literatuur:

  • Meiss 1967, pl. 248

Ms Royal 19 B XVII Légende dorée

literatuur:

  • Meiss 1967, p. 263, pl. 610, 612, 615
  • London 2011, nr. 79

Ms Yates Thompson 37 getijdenboek, ca 1405-10 verluchting door werkplaats van Jacquemart de Hesdin: f. 159 Binnenkomst in Jerusalem; Meester van de Triniteit: f. 118v kruisiging; Pseudo-Jacquemart: f. 19 annunciatie; volgeling van Pseudo-Jacquemart: f. 36v visitatie, f. 47v geboorte, f. 83v, f. 103, 125v; werkplaats van Meester van Luçon: f. 53v aankondiging aan de herders, f. 58 aanbidding door de herders, f. 62 presentatie in de tempel. f. 66 vlucht naar Egypte, f. 72 kroning van de maagd; assistent van de Meester van Johannes de Doper: f. 122 pinksteren; Meester van de Nederige Madonna’s: f. 79 triniteit, f. 86 alle heiligen, f. 89 mis, f. 92 Madonna van de Nederigheid

literatuur:

  • Meiss 1967, p. 275-7, 328-9
  • Backhouse 1997, nr. 128
  • Parijs 2004, nr. 170

Londen, Sotheby’s

Catalogus 20 juni 1989, lot 55 getijdenboek, Parijs, ca 1400 en ca 1475. f 211 begrafenisdienst door Pseudo-Jacquemart of navolger, beide overige miniaturen mogelijk door deze verluchter voorgetekend en later ingekleurd

literatuur:

  • Sotheby’s 20 juni 1989, lot 55

Malibu, J. Paul Getty Museum

Ms 36 getijdenboek, Bourges of Parijs, ca 1410

Malibu, J. Paul Getty Museum, Ms. 36, f. 71v: geboorte van de Maagd (detail) door Pseudo-Jacquemart de Hesdin

Parijs, Bibliothèque Nationale

Ms fr 13091 Psalter van Jean de Berry, Parijs of Bourges, ca 1386, verluchting door André Beauneveu, Jacquemart de Hesdin en Pseudo-Jacquemart

literatuur:

  • Omont 1896, p. 1, nr. 13091
  • Parijs 1904, nr. 67
  • Leroquais 1940-1941, p. 144-146, nr. 375
  • Parijs 1955, nr. 180
  • Wenen 1962, nr. 102
  • Meiss 1967, p. 135-154, 331-332
  • Keulen 1978, vol. I, p. 63-64
  • Parijs 1981, nr. 296
  • Chatelet 2000, p. 54-57
  • Parijs 2004 (1), nr. 42

Ms lat 919 Grandes Heures van Jean de Berry, Parijs, 1409 verluchting door Pseudo-Jacquemart: alles, m.u.v.: Meester van Mazarine: f. 37, 70, 74, 81, 84, 89, 93, 97, 98, 100: Meester van Bedford: f. 96; anoniem verluchter: letters en randversieringen op diverse miniaturen

literatuur:

  • Parijs 1904, nr. 68
  • Delisle 1907, II, p. 238-9, 284-6
  • Parijs 1926, nr. 48
  • Leroquais 1927, I, p. 9-15
  • Parijs 1937, nr. 102
  • Bourges 1951, nr. 6
  • Parijs 1955, nr. 183
  • Wenen 1962, nr. 104
  • Cleveland 1967, nr. VI, 26
  • Meiss 1967, p. 256-286
  • Thomas 1971
  • Parijs 1981, nrs. 298-299
  • Blois & Parijs 1992, nr. 14
  • Parijs 2004 (1), nr. 43A

Ms lat 18014 Petites Heures van Jean de Berry, Parijs (of Bourges), ca 1375-1380 verluchting begonnen door Jean le Noir: o.a. miniaturen van de passie, voltooid door Jacquemart de Hesdin: o.a. f. 41r geboorte, de Pseudo-Jacquemart, Meester van de Triniteit: f. 183r Triniteit, en de Meester Vijf/Vijfde Meester in de jaren 1385-1390, 1 miniatuur (f 288v), waarop Jean de Berry op reis gaat, door de Gebroeders van Limburg, later, ca 1412, toegevoegd

literatuur:

  • Delisle 1868-1871, I, p. 55, 58, 67, 348, 411, II, p. 339, III, p. 323
  • Parijs 1904, nr. 69
  • Delisle 1907, II, p. 175-187
  • Martin 1923, p. 63, 64
  • Panofsky 1953, p. 42-50
  • Parijs 1955, nr. 182
  • Wenen 1962, nr. 103
  • Meiss 1967, p. 155-193
  • Harthan 1977, p. 57, afb. 55
  • Avril 1978, nr. 39
  • Thomas 1979, nr. 15
  • Parijs 1981, nr. 297
  • Sterling 1987, nr. 16
  • Avril & Reynaud 1993, nr. 2
  • Chatelet 2000, p. 78-81
  • Walther 2001, p. 224-7
  • Parijs 2004 (1), nr. 41

Quimper, Bibliothèque municipale

Ms 42 getijdenboek, Parijs, ca 1400 verluchting door medewerker van de Meester van Mazarine, medewerker van de Meester van Luçon en medewerker van de Pseudo-Jacquemart: in ieder geval f. 20v

literatuur:

  • Avril 2004
  • Parijs 2004 (1), nr. 204

Sint-Petersburg, Staatsbibliotheek
Ms Q v.1.8 getijdenboek, ca 1410

literatuur:

  • Meiss 1967, pl. 255-6, 259
  • Woronowa-Sterligow 1996, nrs. 100-107

Londen, British Library
Ms. Yates Thompson 37, f. 19r: annunciatie – Ms. Royal, f. 5r – Ms. Harley 4947, f. 2r

Malibu, J. Paul Getty Museum, Ms. 36, f. 59v: Johannes de Doper in de wildernis (detail) door Pseudo-Jacquemart de Hesdin

Literatuur

  1. Delisle 1868-1871, I, p. 55, 58, 67, 348, 411, II, p. 339, III, p. 323
  2. Omont 1896, p. 1, nr. 13091
  3. Parijs 1904, nrs. 67, 68, 69
  4. Delisle 1907, II, p. 175-187, 238-9, 284-6
  5. Martin 1923, p. 63, 64
  6. Parijs 1926, nr. 48
  7. Leroquais 1927, I, p. 9-15
  8. De Ricci 1935-1940, nr. 174
  9. Parijs 1937, nr. 102
  10. Leroquais 1940-1941, p. 144-146, nr. 375
  11. Baltimore 1949, nr. 74
  12. Bourges 1951, nr. 6
  13. Panofsky 1953, p. 42-50
  14. Parijs 1955, nrs. 180, 182, 183
  15. Diringer 1958, p. 394
  16. Baltimore 1962, nr. 42
  17. Wenen 1962, nrs. 102, 103, 104
  18. Cleveland 1967, nr. VI, 26
  19. Meiss 1967, p. 135-154, 179-193, 256-265, 320, 321; platen 80-88, 97, 100, 102, 104, 105, 118-126, 128, 131-138, 142, 144-151, 155-193, 216-230, 232-249, 251, 253-286, 331, 332, 493, 607, 610, 612, 615
  20. Thomas 1971
  21. Meiss 1974, p. 325
  22. Harthan 1977, p. 57, afb. 55
  23. Avril 1978, nr. 39
  24. Keulen 1978, vol. I, p. 63-64
  25. Thomas 1979, nr. 15
  26. Harthan 1979, nrs. 55, 59
  27. Parijs 1981, nrs. 296, 297, 298, 299
  28. Sterling 1987, nr. 16
  29. Wieck 1988 (2001), nr. 16
  30. Randall 1989, nr. 75
  31. Sotheby’s 20 juni 1989, lot 55
  32. Blois & Parijs 1992, nr. 14
  33. Avril & Reynaud 1993, nr. 2
  34. Woronowa-Sterligow 1996, nrs. 100-107
  35. Backhouse 1997, nr. 128
  36. Chatelet 2000, p. 54-57, 78-81
  37. Walther 2001, p. 224-227
  38. Avril 2004
  39. Parijs 2004 (1), nrs. 41, 42, 43A, 170, 204
  40. London 2011, nr. 79