Meester van het Wodhull-Harberton Getijdenboek
Vlaams boekverluchter, actief ca 1470-1510. Werd vroeger beschouwd als een Utrechtse miniaturist met sterke Vlaamse invloed. Nu herkent men in hem een Vlaamse, rondreizende kunstenaar. Rond 1480-1490 was hij werkzaam in Gent of Brugge. Vervolgens vestigde hij zich in Utrecht. Omstreeks 1495-1500 keerde hij terug naar de Zuidelijke Nederlanden.
Een van de beste late miniatuurschilders in de Nederlanden werkzaam. Ontleent zijn naam aan een getijdenboek dat in het begin van de 19e eeuw eerst toebehoorde aan Michael Wodhull, en later aan Henry, second Viscount Harberton.
In zijn werk zijn invloeden aanwijsbaar van Vlaamse paneelschilders als Hans Memling en Gerard David. Hierbij kan gewezen worden op de prachtige open landschappen en gedetailleerde interieurs. Zo is het bed op de miniatuur op f. 82v in het getijdenboek te Utrecht, Rijksmuseum Catharijneconvent, ms. abm 20 een bijna exacte copie van dat op een paneel van Gerard David, terwijl ook de figuur van Maria aan dat schilderij lijkt te zijn ontleend.
De miniatuur in het naamgevend Wodhull-Harberton Getijdenboek (f. 178v) met Maria en het Kind met een engel die een bloem aanbiedt aan Jezus, terwijl een onbespeelde viool in zijn linkerhand bungelt, is terug te voeren op het Sir John Donne Triptiek in de National Gallery in Londen. Daar zien we dezelfde engel, nu een appel aanbiedend, maar met dezelfde viool en met hetzelfde landschap met rivier en watermolen.
De randversiering is veelal aangebracht in de zogenaamde “kriezelstijl” (versiering bestaande uit langgerekt geschilderde acanthusbladeren en gestileerde bloemen op lange stelen, vogels en andere dieren, op een fijn netwerk van dunne kronkelende inktlijntjes), gecombineerd met een netwerk van inktlijnen met veelkleurige en gouden druppelvormige blaadjes en gouden rondjes.
De Meester van het Wodhull-Harberton Getijdenboek heeft ook meegewerkt aan de verluchting van het Manderscheid Getijdenboek (Keulen, Renate König Collectie, ms. 25), alsmede aan het Getijdenboek van Joos van Wassenaar (Rotthalmünster, Antiquariat Heribert Tenschert, Catalogus Leuchtendes Mittelalter III (1991), nr. 16), van welk handschrift hij het merendeel van de verluchting voor zijn rekening nam.
Catalogus
Baltimore, Walters Art Gallery
Ms W 182 getijdenboek, Utrecht, ca 1470 Meester van het Wodhull-Harberton Getijdenboek
Blackburn, Blackburn Museum and Art Gallery
Ms Hart 21035 getijdenboek, Brugge, ca 1480-1500 verluchting door de Meester van Edward IV (?), de Meester van het Wodhull-Harberton Getijdenboek (?) en de Meester van Joos van Wassenaar
Brussel, Koninklijke Bibliotheek
Ms IV 1260 Da Costa Getijdenboek, Brugge ca 1510, verluchting door de Meester van het Dresdense Gebedenboek, de Meester van het Wodhull-Harberton Getijdenboek: f. 165v, 171v, 205v, 207v, 210v, 212v, 216v, 223v en de Meester van Edward IV
literatuur:
- Brinkmann 1997, p. 335-341, 384, 397, kleurafb. 61, 62
Voor verdere literatuur zie onder de Meester van het Dresdense Gebedenboek
Keulen, Renate König Collectie
Ms 25 Getijdenboek van Manderscheid, Brugge ca 1515, verluchting door de Meester van de Davidsscènes in het Breviarium Grimani: f. 13v Salvator Mundi; de Meester van het Wodhull-Harberton Getijdenboek: f. 18v Kruisiging, 101v Mariakroning, 136v Koning David; de Meester van het Dresdense Gebedenboek: alleen f. 156v: opwekking van Lazarus; en andere Vlaamse verluchters
literatuur:
- Keulen 1987, nr. 73
- Keulen 2001, nr. 25
Londen, Sotheby’s
Catalogus 18 juni 2002, lot 57 Wodhull-Harberton getijdenboek, Delft, ca 1490-1495
literatuur:
- Christie’s 24 maart 1953, lot 525
- Sotheby’s 11 juli 1960, lot 165
- Sotheby’s 19 juni 1989 (Abbey, 11), lot 3028
- Sotheby’s 18 juni 2002, lot 57
Catalogus 22 juni 2004, lot 31 Los blad met de aartsengel Michael, Delft, ca 1490, stijl van de Meester van het Wodhull-Harberton Getijdenboek
literatuur:
- Sotheby’s 22 juni 2004, lot 31
Utrecht, Rijksmuseum het Catharijneconvent
Ms abm 20 getijdenboek, Delft, ca 1490-95
literatuur:
- Byvanck/Hoogewerff 1922-1925, nr. 137
- Marrow 1989, nr. 92
- Wüstefeld 1993, nr. 107
Rotthalmünster, Antiquariat Heribert Tenschert
Catalogus Leuchtendes Mittelalter III (1991), nr. 16 Getijdenboek van Joos van Wassenaar, Gent of Brugge, ca 1480-1490, verluchting door de Meester van het Wodhull-Harberton Getijdenboek: o.a. f. 17v kruisiging, 25v pinksteren, 33v Moeder met Kind, geflankeerd door twee engelen, met Vlaamse stad op achtergrond, 85v annunciatie, 104v visitatie, 149v David en Goliath, 171v opwekking van Lazarus; de Meester van Edward IV: de kalenderillustraties; de Meester van Sir John Talbot: f. 79r hl. Vincenzius, 80r Job, 81r Quintinus, 82r Anna-te-Drieën; de Meester van Joos van Wassenaar: f. 1v naakte vrouw met kam in badkamer, 54v opdrachtgever, 55r hl. Michael, 62r hl. Adriaan, 75v hl. Catharina, 78r hl. Magdalena, 83v de hl. Elisabeth, 219v de dood
literatuur:
- König 1991 (2), nr. 16
Zie voor nadere informatie omtrent dit handschrift onder: Meester van Joos van Wassenaar
Literatuur
- Byvanck/Hoogewerff 1922-1925, nr. 137
- Christie’s 24 maart 1953, lot 525
- Sotheby’s 11 juli 1960, lot 165
- Keulen 1987, nr. 73
- Marrow 1989, nr. 92, p. 265, 270-273
- Sotheby’s 19 juni 1989 (Abbey, 11), lot 3028
- König 1991 (2), nr. 16
- Wüstefeld 1993, nr. 107
- Smeyers 1997, p. 23
- Brinkmann 1997, p. 335-341, 384, 397, kleurafb. 61, 62
- Smeyers 1998, p. 427
- Keulen 2001, nr. 25
- Sotheby’s 18 juni 2002, lot 57
- Sotheby’s 22 juni 2004, lot 31