84773f8237-Ms plut 15 cod 17 f. 1v koning David in gebed
Florence, Biblioteca Medicea Laurenziana, Ms PLUT.15. cod 17, f. 1v (detail)

Gherardo en Monte di Giovanni (del fora)

Italiaanse boekverluchters en broers. Gherardo werd geboren in 1446 en overleed in 1497, Monte werd geboren in 1448 en overleed ca 1532/1533. Tot hun opdrachtgevers behoorde de grote Hongaarse renaissancevorst Matthias Corvinus, voor wie zij aan het eind van zijn regeerperiode diverse werken verluchtten. De twee grote bladen aan het begin van het derde volume van de voor deze koning verluchtte 3-delige bijbel (thans Florence, BML 15-17) worden beschouwd als de meesterwerken van deze verluchters.

Het werk van beide broers is nauwelijks uit elkaar te houden, maar vastgesteld is dat Gherardo de grotere artiest is terwijl Monte uitblonk in de uitvoering van decoratieve elementen.

Gherardo wordt door Vasari geprezen als paneelschilder en mozaïekkunstenaar, maar bovenal als verluchter. Gherardo blonk uit in de weergave van architectuurelementen en landschappen. Zijn delicate gebruik van gradueel verdwijnende dieptes en realistische details, zoals de vogels op het meer en op de watermolen aan de voet van de heuvels (zie afbeelding Cambridge), suggereert bekendheid met de eigentijdse Nederlandse schilderkunst.

Na Gherardo’s dood, bleef Monte werken, onder andere aan een serie koorboeken verlucht tussen 1514 en 1521 voor de Duomo van Florence. Veel van zijn werk voor de Duomo werd echter vernietigd dan wel zwaar beschadigd door de overstromingen in Florence in 1966. Monte’s werk wordt gekarakteriseerd door een uitbundige hoogontwikkelde en rijke verbeelding.

Ook een rijkelijk verluchte Aesop (New York, Public Library, Ms. Spencer 50, geschreven in het Grieks, wordt (werd) aan Gherardo toegeschreven. Alexander komt hier echter op terug in New York 2009-2010, nr. 100, maar vooralsnog blijft dit werk geclassificeerd onder Gherardo.

Catalogus

Budapest, Staatsbibliotheek

Clmae 347 Hieronymus, Commentarii in epistolae S. Pauli, ca 1488-90

literatuur:

  • Berkovits 1965, p. 58,126
  • Csapodi 1969, p. 44

Cambridge, Fitzwilliam Museum

Ms 37-1950 Medici Psalter en hymnarium, Italië, Florence, ca. 1480 (verlucht door Gherardo)

literatuur:

  • Cambridge 2005, nr. 101

Florence, Biblioteca Medicea Laurenziana

Ms EDILI 9 missaal, Rome, merendeel van de verluchting

literatuur:

  • Italian Libraries 1997, p. 234-5

Ms PLUT.15. cod 15,16.17 Bijbel van Matthias Corvinus (Psalter en Nieuw Testament), de verluchting van de 2 bladen aan het begin van het 3e deel door Gherardo en Monte di Giovanni; 2e deel niet verlucht; verluchting 1e deel begonnen door Attavante

literatuur:

  • Berkovits 1965, p. 58
  • Csapodi 1969, p. 52, 116, 118, plates XIII en XIV
  • Alexander 1978, nrs. 4, 5
  • Italian Libraries 1997, p. 228-9
  • Walther 2001, p. 394-5

Florence, Biblioteca Nazionale Centrale

Ms BANCO RARI 229 Gezangenboek; Canzoniere voor drie en vier stemmen

literatuur:

  • Italian Libraries 1997, p. 248-9

Florence, Biblioteca Nazionale Centrale, Ms BANCO RARI 229, f. IIIv

Florence, Museo dell’Opera

Codice C koorboek, Florence, tussen 1519 en 1521 (verlucht door Monte)

literatuur:

  • http://www.lesenluminures.com (2005)

Codice H koorboek, Florence, tussen 1519 en 1521 (verlucht door Monte)

literatuur:

  • http://www.lesenluminures.com (2005)

Florence, Museo Nazionale del Bargello

Cod A 67 Missaal, Florence, ca 1473-1476

Literatuur:

  • Levi D’Ancona 1962, p. 134, 400, 411
  • Melbourne, National Gallery of Victoria

    Ms felton 869/5 Strozzi-Acciaiuoli Hours, Florence, ca 1495-1496

    Melbourne, National Gallery of Victoria, Ms felton 869/5, f. 13v-14r annunciatie en Maria en Kind in initiaal D

    Modena

    Cod lat 488 Gregorius

    literatuur:

    • Berkovits 1965

    Napels, Biblioteca Nazionale Vittorio Emanuele III

    S. Q. XIII.K.22 Homerus, Opera, Florence 1488 (inkunabel)

    literatuur:

    • Italian Libraries 1997, p. 226-7

    New York, Pierpont Morgan Library

    Ms M 496 Didymus Alexandrinus, De spiritu sancto en andere werken, Florence, 1487-1488

    literatuur:

    • New York 1923, nr. 112
    • Parijs 1926, nr. 281
    • New York 1934, nr. 123
    • De Ricci 1935-1940, II, p. 1461
    • Brooklyn 1936, nr. 72
    • New York 1939, nr. 29
    • New York 1940, nr. 33
    • Harrsen 1953, nr. 71
    • Bond & Faye 1962, p. 347
    • Berkovits 1965, p. 58
    • Csapodi 1969, p. 61, 192, 194, pl LI en LII
    • New York 1980, nr. 17
    • New York 1984, nr. 47
    • Garzelli & De la Mare 1985, p. 310-12, 467-8, 534-6
    • Boedapest 1990, nr. 56
    • London-New York 1994-1995, nr. 13

    New York, Public Library

    Ms Spencer 50 Aesop, Fabels, Florence, ca 1480 verluchting door Gherardo di Giovanni del Fora dan wel door Francesco d’Antonio del Chierico, met medewerking van Mariano del Buono en de Meester van de Hamilton Xenophon

    literatuur:

    • Baltimore 1949, nr. 191
    • London-New York 1994-1995, nr. 56
    • New York 2005-2006, nr. 100

    Parijs, Les Enluminures

    Website 2005 Pontificaal, Florence, 1518 (verlucht door Monte)

    literatuur:

    • http://www.lesenluminures.com (2005)

    Praag

    Cod lat 1656 Aristoteles-Codex

    literatuur:

    • Berkovits 1965

    Wenen, Osterreichische Nationalbibliothek

    Cod lat 930 Hieronymus, Commentaria in Sacram Scripturam, Florence 1488

    literatuur:

    • Berkovits 1965, p. 58
    • Csapodi 1969, p. 73, pl CXV en CXVI
    • Wenen 1994, nr. 52, abb. 12

    Literatuur

    1. New York 1923, nr. 112
    2. Parijs 1926, nr. 281
    3. New York 1934, nr. 123
    4. De Ricci 1935-1940, II, p. 1461
    5. Brooklyn 1936, nr. 72
    6. New York 1939, nr. 29
    7. New York 1940, nr. 33
    8. Baltimore 1949, nr. 191
    9. Harrsen 1953, nr. 71
    10. Bond & Faye 1962, p. 347
    11. Levi D’Ancona 1962, p. 134, 400, 411
    12. Berkovits 1965, p. 58-60, 126
    13. Csapodi 1969, p. 44, 52, 61, 73, 116, 118, 192, 194, platen XIII en XIV, LI en LII, CXV en CXVI
    14. Alexander 1978, nrs. 4, 5
    15. New York 1980, nr. 17
    16. New York 1984, nr. 47
    17. Garzelli & De la Mare 1985, p. 310-12, 467-8, 534-6
    18. Boedapest 1990, nr. 56
    19. Wenen 1994, nr. 52, abb. 12
    20. London-New York 1994-1995, nrs. 13, 56
    21. Italian Libraries 1997, p. 226-227, 228-229, 234-235, 248-249
    22. Walther 2001, p. 394-395
    23. Cambridge 2005, nr. 101
    24. http://www.lesenluminures.com (2005)
    25. New York 2005-2006, nr. 100

    Bradley 1887-1889
    Thieme-Becker 1907-1950
    D’Ancona & Aeschlimann 1949, p. 154, 184

     

     

     

     

     


    [

     

    Catalogus

    Budapest, Staatsbibliotheek

    Clmae 347 Hieronymus, Commentarii in epistolae S. Pauli, ca 1488-90

    literatuur:

    • Berkovits 1965, p. 58,126
    • Csapodi 1969, p. 44

    Cambridge, Fitzwilliam Museum

    Ms 37-1950 Medici Psalter en hymnarium, Italië, Florence, ca. 1480 (verlucht door Gherardo)

    literatuur:

    • Cambridge 2005, nr. 101

    Florence, Biblioteca Medicea Laurenziana

    Ms EDILI 9 missaal, Rome, merendeel van de verluchting

    literatuur:

    Italian Libraries 1997, p. 234-5

    Ms PLUT.15. cod 15,16.17 Bijbel van Matthias Corvinus (Psalter en Nieuw Testament), de verluchting van de 2 bladen aan het begin van het 3e deel door Gherardo en Monte di Giovanni; 2e deel niet verlucht; verluchting 1e deel begonnen door Attavante

    literatuur:

    • Berkovits 1965, p. 58
    • Csapodi 1969, p. 52, 116, 118, plates XIII en XIV
    • Alexander 1978, nrs. 4, 5
    • Italian Libraries 1997, p. 228-9
    • Walther 2001, p. 394-5

    Florence, Biblioteca Nazionale Centrale

    Ms BANCO RARI 229 Gezangenboek; Canzoniere voor drie en vier stemmen

    literatuur:

    • Italian Libraries 1997, p. 248-9

    Florence, Biblioteca Nazionale Centrale, Ms BANCO RARI 229, f. IIIv

    Florence, Museo dell’Opera

    Codice C koorboek, Florence, tussen 1519 en 1521 (verlucht door Monte)

    literatuur:

    • http://www.lesenluminures.com (2005)

    Codice H koorboek, Florence, tussen 1519 en 1521 (verlucht door Monte)

    literatuur:

    • http://www.lesenluminures.com (2005)

    Melbourne, National Gallery of Victoria

    Ms felton 869/5 Strozzi-Acciaiuoli Hours, Florence, ca 1495-1496

    Melbourne, National Gallery of Victoria, Ms felton 869/5, f. 13v-14r annunciatie en Maria en Kind in initiaal D

    Modena

    Cod lat 488 Gregorius

    literatuur:

    • Berkovits 1965

    Napels, Biblioteca Nazionale Vittorio Emanuele III

    S. Q. XIII.K.22 Homerus, Opera, Florence 1488 (inkunabel)

    literatuur:

    • Italian Libraries 1997, p. 226-7

    New York, Pierpont Morgan Library

    Ms M 496 Didymus Alexandrinus, De spiritu sancto en andere werken, Florence, 1487-1488

    literatuur:

    • New York 1923, nr. 112
    • Parijs 1926, nr. 281
    • New York 1934, nr. 123
    • De Ricci 1935-1940, II, p. 1461
    • Brooklyn 1936, nr. 72
    • New York 1939, nr. 29
    • New York 1940, nr. 33
    • Harrsen 1953, nr. 71
    • Bond & Faye 1962, p. 347
    • Berkovits 1965, p. 58
    • Csapodi 1969, p. 61, 192, 194, pl LI en LII
    • New York 1980, nr. 17
    • New York 1984, nr. 47
    • Garzelli & De la Mare 1985, p. 310-12, 467-8, 534-6
    • Boedapest 1990, nr. 56
    • London-New York 1994-1995, nr. 13

    New York, Public Library

    Ms Spencer 50 Aesop, Fabels, Florence, ca 1480 verluchting door Gherardo di Giovanni del Fora dan wel door Francesco d’Antonio del Cherico, met medewerking van Mariano del Buono en de Meester van de Hamilton Xenophon

    literatuur:

    • Baltimore 1949, nr. 191
    • London-New York 1994-1995, nr. 56
    • New York 2005-2006, nr. 100

    Parijs, Les Enluminures

    Website 2005 Pontificaal, Florence, 1518 (verlucht door Monte)

    literatuur:

    • http://www.lesenluminures.com (2005)

    Praag

    Cod lat 1656 Aristoteles-Codex

    literatuur:

    • Berkovits 1965

    Wenen, Osterreichische Nationalbibliothek

    Cod lat 930 Hieronymus, Commentaria in Sacram Scripturam, Florence 1488

    literatuur:

    • Berkovits 1965, p. 58
    • Csapodi 1969, p. 73, pl CXV en CXVI
    • Wenen 1994, nr. 52, abb. 12

    New York, Public Library, Ms Spencer 50, f. 9r (detail)

     

    Literatuur

    1. New York 1923, nr. 112
    2. Parijs 1926, nr. 281
    3. New York 1934, nr. 123
    4. De Ricci 1935-1940, II, p. 1461
    5. Brooklyn 1936, nr. 72
    6. New York 1939, nr. 29
    7. New York 1940, nr. 33
    8. Baltimore 1949, nr. 191
    9. Harrsen 1953, nr. 71
    10. Bond & Faye 1962, p. 347
    11. Berkovits 1965, p. 58-60, 126
    12. Csapodi 1969, p. 44, 52, 61, 73, 116, 118, 192, 194, platen XIII en XIV, LI en LII, CXV en CXVI
    13. Alexander 1978, nrs. 4, 5
    14. New York 1980, nr. 17
    15. New York 1984, nr. 47
    16. Garzelli & De la Mare 1985, p. 310-12, 467-8, 534-6
    17. Boedapest 1990, nr. 56
    18. Wenen 1994, nr. 52, abb. 12
    19. London-New York 1994-1995, nrs. 13, 56
    20. Italian Libraries 1997, p. 226-227, 228-229, 234-235, 248-249
    21. Walther 2001, p. 394-395
    22. Cambridge 2005, nr. 101
    23. http://www.lesenluminures.com (2005)
    24. New York 2005-2006, nr. 100

    Bradley 1887-1889
    Thieme-Becker 1907-1950
    D’Ancona & Aeschlimann 1949, p. 154, 184