Simon Marmion

Direct link to:

the La Flora Hours in Naples

Berlin, Kupferstichkabinett, Ms 78 B 13 (pages from the Voustre Demeure Hours)

the Trivulzio Hours in The Hague

Madrid, Biblioteca Nacional, Ms Vitr 25-5 ” Voustre Demeure”

Madrid, Biblioteca Nacional, ms Res 149

Gebedenboek van Filips de Goede in Parijs, Bibliotheque Nationale, Ms nouv acq fr 16428

Vlaams boekverluchter en paneelschilder. Hij werd geboren in Amiens rond 1425. In 1457 vestigde Simon Marmion zich in Valencijn. Hier bleef hij werkzaam tot aan zijn dood in 1489. Zijn weduwe hertrouwde later met de Brugse schilder Jan Provoost.

Simon Marmion was zonder twijfel een van de belangrijkste kunstenaars van zijn tijd. Hij is de enige verluchter waarvan de naam is opgetekend door eigentijdse auteurs. De humanist Jean Lemaire de Belges roemt hem in zijn Couronne Margaritique als de “prince d’enluminure“. De kroniekschrijver Jehan Molinet, eveneens afkomstig uit Valenciennes, bracht hulde aan de schilder in een beroemd gebleven grafschrift, waarin hij vooral lof had voor de landschappen van de schilder: “Ciel, soleil, feu, ayr, mer, terre visible (…) “Bois, bledz, camps, pretz et toute pingible. Par art fabrille ay attaict le possible.”

Tot de opdrachtgevers van Simon Marmion behoorden de Bourgondische hertogen Filips de Goede en diens zoon en opvolger Karel de Stoute. Ook voor de derde echtgenote van Karel de Stoute, Margaretha van York, verluchtte Marmion meerdere handschriften. Daarnaast behoorden leden van de familie Van Croy, graven van Chimay, tot de opdrachtgevers van Simon Marmion.

Uit documenten volgt dat Simon Marmion in 1467 een kostbaar brevier verluchtte voor Filips de Goede, welk brevier pas werd afgewerkt in 1470 voor Karel de Stoute. Dit boek, dat de basis had kunnen worden voor verdere toeschrijvingen aan Simon Marmion, is verloren gegaan. In 1992 echter identificeerde Sandra Hindman twee losse bladen in de Robert Lehman-collectie te New York als afkomstig uit dit handschrift (de betreffende bladen waren overigens reeds door Hoffman 1958 toegeschreven aan Marmion, maar zij dacht nog dat het bladen uit een getijdenboek betroffen). Ook een volbladminiatuur met taferelen uit het leven van de heilige Dyonisius (thans privécollectie, zie Hindman cs 1997, p. 64 voor een afbeelding) is afkomstig uit hetzelfde breviarium.

Afgezien van deze twee bladen kan geen enkel werk op basis van documenten met zekerheid worden toegeschreven aan Marmion, met uitzondering wellicht van een aquarel met een “Wiedehopf” (Wenen, Osterreichische Nationalbibliothek, cod min 42), met het opschrift: “Simon Mormion myt der handt”.
Het betreffende opschrift is geen authentieke signatuur, maar een uit het begin van de 16e eeuw afkomstige mededeling. Pächt 1979 “ontdekte” deze aquarel en onderkende de betekenis ervan.
De natuurgetrouwe afbeelding van de vogel verwijst naar de vele vogels die zijn weergegeven in de randen van de aan Marmion toe te schrijven miniaturen.

Het meesterwerk van het corpus van Simon Marmion vormt een van de grootste Bourgondische verluchte handschriften, te weten de Grandes Chroniques de France, thans bewaard gebleven in Sint Petersburg. In deze vroege stijlfase van Marmion zijn de personages ondergeschikt aan hun omgeving en spelen ze een eerder decoratieve rol. Pas later zullen de personages meer op de voorgrond treden en worden ze geïndividualiseerd.

De stijl van Simon Marmion kenmerkt zich door een subtiel palet en figuren met zachte uitdrukkingen en kalme gebaren. In een getijdenboek thans bewaard te New York in de Pierpont Morgan Library (ms 6) en daterend van ongeveer 1480, zien we reeds randen met het trompe-l’oeil effect dat later onder de naam Gent-Brugse strooirand bekend zou worden.

Volgens Los Angeles-London 2003, nr. 44 is het Getijdenboek van Charlotte van Bourbon-Montpensier (Alnwick Castle, Duke of Northumberland), waaraan onder meer Simon Marmion meewerkte, het vroegst te dateren handschrift (1474-1477 en jaren 1480) waarin miniaturen met deze strooiranden voorkomen.

Een opmerkelijke vernieuwing van Marmion is voorts de introductie – omstreeks 1480 – in de verluchtingskunst van taferelen met halflijfse figuren. Door dit systeem, dat afkomstig is uit de devotieschilderkunst, treden de personages meer op de voorgrond en worden ze monumentaler. Voorbeelden hiervan zijn een losse miniatuur met Pinksteren in het Fitzwilliam Museum in Cambridge en een miniatuur met de heilige Antonius in een getijdenboek in het Walters Art Gallery in Baltimore (afgebeeld bij de Meester van Louthe, zie ook hierna).

Het hoogtepunt in de ontwikkeling van deze halflijfse figuren met dramatische close-ups vormen evenwel de achttien miniaturen uit het befaamde La Flora getijdenboek, thans bewaard te Napels (twee eveneens tot deze serie behorende miniaturen maken thans onderdeel uit van een in de Staatsbibliothek te München bewaard gebleven getijdenboek, zie ook Los Angeles-London 2003, p. 330, 331).

Het werk van Simon Marmion vormt een gesloten en grote groep van handschriften. Gepoogd is wel het werk opnieuw in te delen en uit te splitsen in verschillende handen. Zo is een deel van het werk toegeschreven aan anonieme kunstenaars als de Meester van het Retabel van Sint-Bertijns, de Meester van Louthe en de Meester van Tondal (zie verder onder deze namen). Met name het afsplitsen van een deel van de handschriften aan de Meester van Louthe is sterk omstreden. In dit lexicon worden daarom deze werken opgenomen onder zowel Simon Marmion als de Meester van Louthe. 

Voorts is volgens sommige specialisten de Meester van Terwaan te vereenzelvigen met de jonge Simon Marmion. Juister is het volgens Smeyers 1998, p. 337 te stellen dat de Meester van Terwaan de invloed onderging van de Meester van Mansel en de overgang vormt naar Simon Marmion. Tot de meesters die in de voetsporen van Marmion traden behoren de Meester van de Ethica van Aristoteles en de Meester van Rambures (de Meester van Amiens 200).

Catalogus

Alnwick Castle, Duke of Northumberland

Ms 482 Getijdenboek van Charlotte van Bourbon-Montpensier, Brugge tussen 1474 en januari 1477 en wellicht de jaren 1480, verluchting door Meester van het Dresdense Gebedenboek, Simon Marmion, werkplaats van de Meester van het Oudere Gebedenboek van Maximiliaan I en anderen

literatuur:

• Backhouse 2002
• Los Angeles-London 2003, nr. 44

Baltimore, Walters Art Gallery

Ms W 194 getijdenboek, Mons, ca 1490-1497, verluchting door Meester van Antoon Rolin en Simon Marmion/Meester van Louthe: f. 102v: hl. Antonius

literatuur:

• Leuven 2002, nr. 88
• Los Angeles-London 2003, nr. 94

Berlijn, Kupferstichkabinett

Ms 78 B 13, nos. 1, 9, 11, 20 vier miniaturen afkomstig uit het “Voustre Demeure” getijdenboek, bewaard te Madrid, Biblioteca Nacional, ms vit 25-5 verluchting door Simon Marmion/ Meester van Louthe

Zie verder onder Madrid

Brussel, Koninklijke Bibliotheek

Ms 9215 Pontificaal van de kathedraal van Sens, Frankrijk rond 1400, met enige in de Zuidelijke Nederlanden toegevoegde miniaturen, o.a. een kruisiging en tal van initialen van de hand van Simon Marmion, Vlaanderen ca 1460

literatuur:

• Gaspar 1925
• Delaissé 1959, nr. 38
• Gaspar & Lyna 1989, I, p. 210-214, nr. 300, II, p. 446-7
• Avril & Reynaud 1993, p. 88, 90
• Smeyers 1998, p. 344, 345
• Parijs-Brussel 2011-2012, nr. 112

Ms 9232 Jean Mansel, La fleur des histoires (2) 1446-1451 en voor 1460 Meester van Mansel: f. 9r; Meester van Terwaan: f. 205r, 269r, 291r, 307v, 332v337r; Simon Marmion: 10 later in het 4^e kwart toegevoegde miniaturen: f. 351r-474v

literatuur:

• Delaissé 1959, nr. 34
• Brussel 1959, nr. 59
• Smeyers 1998, p. 342, 343, 345
• Nash 1999, p. 238-241
• Walther 2001, p. 328-9
• Parijs-Brussel 2011-2012, nr. 110
• Dubois 2020

Ms 9510 Martin le Franc, L’estrif de fortune et de vertu, ca 1455

literatuur:

• Gaspar & Lyna 1989, I, p. 234-238, nr. 304, II, p. 452
• Smeyers 1998, p. 330, 332
• Leuven 2002, nr. 76
• Parijs-Brussel 2011-2012, nr. 114

Cambridge, Fitzwilliam Museum

Ms 165 Guillebert de Lannoy, L’Instruction d’un jeune Prince (en) René d’Anjou, Le mortifiement de vaine plaisance, Noord-Frankrijk, Hesdin of Valenciennes, c.1465-c.1468, verluchting L’instruction door Simon Marmion, verluchting Le mortifiement door Loyset Liédet

literatuur:

• James 1895 (1), p. 365-366
• Lyna 1926, p. 1-61, pl.1-10
• Hoffman 1973, p. 273-5
• Hindman 1977, p. 191-3, 204
• Robin 1985, p. 177-181
• Cambridge 2005, nr. 121

Ms 304 los blad met Pinksteren, ca 1475

literatuur:

• Smeyers 1998, p. 345

Cambridge, Harvard University, Houghton Library

Mss TYP 443 & 443.1 Emerson-White Getijdenboek, verluchting door Simon Marmion: f. 108v, 115v, de Meester van de Houghton Miniaturen: f. 100r, 166r, 171r, de Gentse Associés: f. 102v, 110v, 112v en, voor wat betreft de ronde miniatuurtjes onder in de kalender, door de Meester van het Dresdense Gebedenboek; mogelijk de randversiering van twee tekstpagina’s op f 105r en 116r door Meester van de Sept Psaumes Allégorisés, zie aldaar) (2 losse bladen uit dit getijdenboek bevinden zich in Malibu, J. Paul Getty Museum ms 60, en Brussel, Koninklijke Bibliotheek, ms II 3634-6, en zijn van de hand van de Meester van de Houghton Miniaturen)

literatuur:

• Kren 1983, p. 31, 33, 34
• Los Angeles-London 2003, nr. 32

Cambridge, Massachusetts, Houghton Library

Ms 235 H Visions du chevalier Tondal, verluchting door Simon Marmion dan wel de Meester van Tondal

literatuur:

• Euw & Plotzek 1982, deel 2, p. 191
• Smeyers 1998, p. 375, nt 41

Chantilly, Musée Condé

Ms 85 getijdenboek van Jean Gros, Valenciennes of Gent, ca 1475-1484 verluchting door Simon Marmion/Meester van Louthe

literatuur:

• Clark 1992, p. 197, fig. 159-160

Den Haag, Koninklijke Bibliotheek

Ms SMC1 Trivulzio getijdenboek, Gent, Antwerpen en Valenciennes, ca 1470-1475 verluchting door Lieven van Lathem: f. 13v Triniteit, 22v, 30v, 44v Pinksteren, 55v, 59v alle heiligen, 67v, 86v, 103v Gregoriusmis, 110v Maagd en Kind met musicerende engelen, 120v, 128r Sint Joris en de draak, 157v Johannes op Patmos, 159v Lucas, 161v Matteus, 164v Marcus, 248v David in gebed, 271v dodenmis; Simon Marmion: f. 139v bewening, 166v annunciatie, 186v visitatie, 199v geboorte, 205v aankondiging aan de herders, 211v aanbidding door de wijzen, 217v presentatie in de tempel, 223v vlucht naar Egypte, 232v; en de Weense Meester van Maria van Bourgondië: f. 94v Kruisiging

literatuur:

• Los Angeles-London 2003, nr. 17

Genève, Bibliothèque publique et universitaire

Ms fr 85 Guillaume de Tyr, Histoire des croisades, 3e kwart 15e eeuw, in totaal 13 miniaturen, waarvan de miniatuur op f. 2r met de synode van Clermont door Simon Marmion en de overige miniaturen door 2 andere verluchters, waaronder Loyset Liédet?

literatuur:

• Smeyers 1998, p. 334
• Dogaer 1987, p. 112

Haarlem, Teylersmuseum

Ms 77 misboek van David van Bourgondië

literatuur:

• Benedictus 1980, afb. 390

Leuven, Universiteitsbibliotheek

Ms A 2 getijdenboek voor Thomas Louthe, Valenciennes of Gent, ca 1480, verluchting door Simon Marmion/Meester van Louthe: o.a. f. 13r annunciatie, 96v Johannes op Patmos, 97v Sint Anna, 98v Sint Catharina, 100v Thomas Louthe met zijn beschermengel voor een altaar, 101v Sint Antonis in de wildernis, 112v Sint Leonard, en de Meester van het Dresdense Gebedenboek: o.a. de kalender en f. 103v martelaarschap van de hl. Sebastiaan, f. 109v aartsengel Gabriël

literatuur:

• Unterkircher-De Schryver 1969, p. 149-155
• Gent 1975, II, nr. 612
• Pächt 1979, p. 191
• Euw & Plotzek 1982, deel 2, p. 191
• Clark 1992
• De Schryver 1992
• Brinkmann 1997, p. 390
• Italian Libraries 1997, p. 340-1
• Smeyers 1998, p. 340-1

Londen, British Library

Ms add 38126 Huth getijdenboek, waarschijnlijk Valenciennes en/of Gent, ca 1485-1490, verluchting door Simon Marmion/Meester van Louthe en werkplaats, de Meester van de Houghton Miniaturen, Gentse Associés? en, voor wat betreft de ronde miniatuurtjes onder in de kalender, door de Meester van het Dresdense Gebedenboek

literatuur:

• Kren 1983, nr. 4, p. 33
• Clark 1992, p. 199-200
• Los Angeles-London 2003, nr. 33
• As-Vijvers 2005
• De Kesel 2010

Ms add 71117 bladen A, B, C, G, J, Valenciennes, ca 1468

literatuur:

• Los Angeles-London 2003, nr. 9

Londen, Sotheby’s

Catalogus 7 juli 2009, lot 118 Korner Getijdenboek, Gent en Valenciennes ca 1475-1480, verluchting door Simon Marmion: f. 13v Kruisiging, 24v Pinksteren, 34v Maagd en Kind, 54v annunciatie, 167v Sint Catharina, 175v Laatste Oordeel, 201v strijd om de ziel en Gentse Associés: f. 147v Maagd en Kind, 159v Sint Petrus, 161v Sint Joris en de draak, 163v Sint Michael, 165v Sint Christoffel, 169v Sint Antonis, 171v Sint Barbara

literatuur:

• Sotheby’s 4 mei 1953, lot 25
• Pächt 1976, p. 30, fig. 3
• Brinkmann 1992 (2), p. 133-5, pl. 41
• Kren 1992, p. 207 nt 10 als “present location unknown”)
• Sotheby’s 7 juli 2009, lot 118
• Los Angeles-London 2003, nr. 37

Londen, Victoria and Albert Museum

Ms Salting 1221 Salting Getijdenboek, Valenciennes of Gent en Brugge, ca 1475-1480 verluchting door Willem Vrelant en werkplaats: f. 15v, de Meester van het Dresdense Gebedenboek, de Meester van Fitzwilliam 268: f. 85v, 97v en 153, en Simon Marmion/Meester van Louthe en werkplaats: de 9 overige volbladminiaturen, o.a. f. 213v hl Hieronymus en de leeuw

literatuur:

• Winkler 1925 (1978), p. 180
• Harthan 1977, p. 146-9, daar aangeduid als het Simon Marmion Getijdenboek
• Clark 1992, p. 196-7, fig. 158
• Brinkmann 1997, p. 160-162, 164-169, 389
• Smeyers 1998, p. 341, 344
• Los Angeles-London 2003, nr. 53
• Watson 2011, cat. nr. 72 (vol. I, p. 401-411)
• Parijs-Brussel 2011-2012, p. 411

Madrid, Biblioteca Nacional

Ms res. 149 Rolin getijdenboek, Valenciennes of Gent, ca 1455-1465 verluchting door Simon Marmion/Meester van Louthe

literatuur:

• Gent 1975, II, nr. 596
• Clark 1992, p. 196, 201
• Smeyers 1998, p. 345
• Gras 2021

Ms vitr 25-5 Voustre Demeure getijdenboek, Valenciennes, Gent en Brugge (?), ca 1475-1480 verluchting door de Weense Meester van Maria van Bourgondië, Lieven van Lathem, Simon Marmion/Meester van Louthe en de Meester van het Dresdense Gebedenboek: alle 24 kalenderminiaturen

literatuur:

• Winkler 1925 (1978), p. 183
• Pächt 1948, p. 39-40, 67-68
• Lieftinck 1969, p. 77-108
• Clark 1992, p. 207 nt 18
• Brinkmann 1997, p. 183-196, 390
• Smeyers 1998, p. 395
• Los Angeles-London 2003, nr. 20

Malibu, J. Paul Getty Museum

Ms 30 Chevalier Tondal, Gent en Valenciennes, 1475

literatuur:

• Brussel 1959, nr. 191
• Kren 1992
• Smeyers 1998, p. 382, 383, 384
• Los Angeles-London 2003, nr. 14

Ms 31 La Vision de l’ame de Guy de Thurno (vertaling van De spiritu Guidonis), Gent en Valenciennes 1475

literatuur:

• Smeyers 1998, p. 382
• Los Angeles-London 2003, nr. 13

Ms 32 los blad met Sint Bernard’s Visioen van de Maagd en het Kind, Valenciennes, ca 1475-1480

München, Bayerische Staatsbibliothek

Clm 28345 getijdenboek, Valenciennes voor 1489, Brugge en waarschijnlijk Gent ca 1495-1500, verluchting door de werkplaats van de Meester van het Oudere Gebedenboek van Maximiliaan I, inclusief de Meester van de Münchener Annunciatie, de Meester van de Gebedenboeken van omstreeks 1500 en werkplaats, Simon Marmion: 2 toegevoegde miniaturen, en een andere verluchter

literatuur:

• München 1983, nr. 63
• Los Angeles-London 2003, nr. 90

München, Staatliche Graphische Sammlung

40051-40062 set kalenderbladen

literatuur:

• Hindman, Levi d’Ancona, Palladino & Saffiotti 1997, p. 70, figs. 8.10, 8.11

Napels, Biblioteca Nazionale Vittorio Emanuele III

Ms I. B. 51 “La Flora” Getijdenboek, Valenciennes voor 1489, Brugge en waarschijnlijk Gent voor 1498 verluchting door Simon Marmion: 24 miniaturen, o.a. f. 120v annunciatie aan de herders, 284v Christus en de Samaritaanse vrouw; Meester van het Dresdense Gebedenboek: o.a. f. 121 aanbidding door de herders, f. 285 doortocht door de Rode Zee; Meester van het Oudere Gebedenboek van Maximiliaan I en werkplaats: o.a. f. 21v Voetwassing, 28v Verraad, 37v kruisweg, 41v Kruisnageling, 44v Kruisafneming, 59v Kruisiging, 339v st Catharina, 342v Sint Barbara; Meester van de Gebedenboeken van omstreeks 1500: o.a. de kalender

literatuur:

• Winkler 1925 (1978), p. 189
• Italian Libraries 1997, p. 216-7
• Brinkmann 1997, p. 201-211, 391
• Smeyers 1998, p. 470
• Los Angeles-London 2003, nr. 93

New York, Metropolitan Museum of Art, Robert Lehman Collection

1975.1.2477 los blad uit verloren gegaan breviarium waarschijnlijk gemaakt voor Karel de Stoute met de intrede van de maagden in de heilige stad, Valenciennes, 1467-1470

literatuur:

• Smeyers 1998, p. 338-340
• Los Angeles-London 2003, nr. 10
• Hindman, Levi d’Ancona, Palladino & Saffiotti 1997, p. 60-72, nr. 8 

Los blad uit verloren gegaan breviarium waarschijnlijk gemaakt voor Karel de Stoute met taferelen uit het leven van de hl. Dyonisius, Valenciennes, 1467-1470

literatuur:

• Smeyers 1998, p. 340
• Hindman, Levi d’Ancona, Palladino & Saffiotti 1997, p. 64, 65, fig. 8.1
• Los Angeles-London 2003, nr. 10
• Jörn Günther 2006 (2), nr. 46

New York, Pierpont Morgan Library

Ms M 6 getijdenboek, Vlaanderen, ca 1480

literatuur:

• De Ricci 1935-1940, vol. 2, p. 1365
• Brussel 1959, nr. 205
• Wieck 1997, nr. 58

Parijs, Bibliothèque de l’Arsenal

Ms 5087 en 5088 Jean Mansel, Histoire romaines (gemaakt voor Filips de Goede), Hesdin, ca 1455-60 verluchting door Loyset Liédet en Meester van Rambures (is de in andere literatuur genoemde meester uit de omgeving van Simon Marmion)

literatuur:

• Plummer 1982, p. 14, 15
• Brussel 1959, nr. 64
• Thoss 1987, p. 62
• Smeyers 1998, p. 312, 313
• Leuven 2002, nr. 81

Parijs, Bibliothèque Nationale

Ms nouv acq fr 3214 getijdenboek, Valenciennes, ca 1460-1470

Literatuur:

• Gil 1998

Ms nouv acq fr 16428 gebedenboek van Filips de Goede, ca 1460 en Brugge ca 1495/1500, verluchting door Simon Marmion, Dreux Jean en Lieven van Lathem; de 7 miniaturen die het later toegevoegde Lazarus-visioen illustreren zijn van de hand van de Meester van het Dresdense Gebedenboek

literatuur:

• Gent 1975, II, nr. 597
• Brinkmann 1997, p. 393
• Smeyers 1998, p. 393

Ms nouv acq fr 28650 Jean Miélot, Vie de Sainte Catherine, Valenciennes, ca 1475

literatuur:

• De Schryver 1992, p. 175-6, fig. 129
• Parijs-Brussel 2011-2012, nr. 111
• Art de l’enluminure nr. 45 (2013), p. 2-65 (daar als fr 28650, terwijl site BNF aangeeft nouv acq fr 28650)

Parijs, Les Enluminures

Ms BOH 14 getijdenboek, Valenciennes, ca 1475-1480 werkplaats van Simon Marmion, Large Miniature: f. 1, Adoration of the Magi; Small miniatures: f. 4, All Saints; f. 8, Pentecost, set in a landscape; f. 11v, Procession; f. 21, Annunciation to the Virgin; f. 47, St Elizabeth; f. 47v, St Apollonia; f. 48, St Mary Magdalene; f. 48v, St Barbara; f. 49v, St Ursula and the 11,000 Virgins; f. 50, All Saints; f. 50v, Ascension; f. 51v, St Bernard with the Devil; f. 52v, Death striding through a landscape; f. 53v, Crucifixion

Philadelphia, Philadelphia Museum of Art

No. 343 Losse miniatuur met de Pièta door Simon Marmion afkomstig uit het “Voustre Demeure” getijdenboek, bewaard te Madrid, Biblioteca Nacional, ms vit 25-5

Zie verder aldaar

San Marino (California), Huntington Library

HM 1173 Berlaymont Getijdenboek, Valenciennes of Gent, ca 1470-1475 verluchting door Simon Marmion/Meester van Louthe

literatuur:

• Clark 1992, p. 196, fig. 157
• Los Angeles-London 2003, nr. 12

Sint Petersburg, Russische Nationale Bibliotheek

Ms erm fr 88 Les Grandes Chroniques de France, ca 1450, vijftien grote miniaturen door Simon Marmion, 10 grote en 65 kleine miniaturen door de Tweede Meester van de Grandes Chroniques

literatuur:

• Avril & Reynaud 1993, nr. 36
• Woronowa-Sterligow 1996, p. 142-143, 144-157
• Smeyers 1998, p. 340, 344, 345

Ms fr. Q.v. VI, 1 Guy Parat, Trois Tratiez de la Conservationet garde de la Santé, ca 1460-1465

literatuur:

• Laborde 1938, p. 99-101 als Jean Hennecart
• Avril & Reynaud 1993, nr. 38
• Woronowa-Sterligow 1996, p. 142-3

Toledo (Ohio), The Toledo Museum of Art, Fredrick B. en Kate L. Shoemaker Fund

1939.501 Losse samengestelde miniatuur met de Maagd en Kind door Simon Marmion en de randen door Attavante degli Attavanti, resp. Frankrijk, eind 15e eeuw en Italië, begin 16e eeuw

literatuur:

• Evanston 2001, p. 299, nr. 13, kl. pl. 3

Tournai (Doornik), Bibliotheque de la Ville

Ms 5 getijdenboek, Valenciennes of Gent, ca 1480-85 verluchting door Simon Marmion/Meester van Louthe (ook weleens genoemd getijdenboek van Hendrik VIII, maar voor het verhaal dat dit getijdenboek toebehoorde aan deze Engelse koning is geen enkel bewijs)

literatuur:

• Gent 1975, II, p. 364
• Clark 1992, p. 197-8, 207 nt 12, fig. 161-2
• Leuven 2002, nr. 90

Turijn, Museo Civico

Ms 558 getijdenboek, Valenciennes of Gent, ca 1455-1465 verluchting door Simon Marmion/Meester van Louthe

literatuur:

• Clark 1995, p. 195-6, figs. 154, 155, 169

Wenen, Osterreichische Nationalbibliothek

Cod 1857 getijdenboek van Maria van Bourgondië, Gent, ca 1475-80, 1 miniatuur door Simon Marmion/Meester van Louthe: f. 35v: Madonna met Kind en musicerende engelen, 1 miniatuur door Willem Vrelant, 4 miniaturen door de Weense Meester van Maria van Bourgondië, rest van de miniaturen door Lieven van Lathem, kalligrafie en deel drolerieën door Claes Spierinc

literatuur:

• Thoss 1987, nr. 16
• Clark 1992, p. 206 nt 1
• Unterkircher 1993, p. 36, 37 en afbeelding
• Smeyers 1998, p. 395

Cod min 42, f 55: aquarel met “Wiedehopf”

literatuur:

• Brussel 1962, nr. 147
• Pächt 1979
• Thoss 1987, nr. 20

Literatuur

1. James 1895 (1), p. 365-366
2. Gaspar 1925
3. Winkler 1925 (1978), p. 39, 40, 180, 183
4. Lyna 1926, p. 1-61, pl.1-10
5. De Ricci 1935-1940, vol. 2, p. 1365
6. Laborde 1938, p. 99-101
7. Pächt 1948, p. 39-40, 67-68
8. Sotheby’s 4 mei 1953, lot 25
9. Diringer 1958, p. 424, 425
10. Hoffman 1958
11. Delaissé 1959, nrs. 34, 35, 38
12. Brussel 1959, p. 63, 64, nrs. 49, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 64, 191, 205
13. Brussel 1962, nr. 147
14. Hoffman 1969
15. Lieftinck 1969, p. 77-108
16. Unterkircher-De Schryver 1969, p. 149-155
17. Hoffman 1973
18. Gent 1975, nrs. 596, 597, 612
19. Pächt 1976, p. 30, fig. 3
20. Harthan 1977, p. 146-9
21. Hindman 1977
22. Pächt 1979
23. Benedictus 1980, afb. 390
24. Euw & Plotzek 1982, deel 2, p. 186-195
25. Plummer 1982, p. 14, 15
26. Kren 1983, p. 7, 31-39, nr. 4
27. München 1983, nr. 63
28. Robin 1985, p. 177-181
29. Dogaer 1987, p. 112
30. Thoss 1987, nrs. 16, 20, p. 62
31. Bologna 1988, p. 134, 189
32. Gaspar & Lyna 1989, I, p. 208-214, 234-238, nrs. 299, 300, 304, II, p. 446-7, 452
33. Ainsworth 1992
34. Brinkmann 1992
35. Brinkmann 1992 (2), p. 133-5, pl. 41
36. Clark 1992
37. De Schryver 1992
38. Hindman 1992
39. Kren 1992
40. Unterkircher 1993, p. 36, 37 en afbeelding
41. Avril & Reynaud 1993, nrs. 36, 38, p. 88, 90
42. Kren 1996
43. Woronowa-Sterligow 1996, p. 142-143, 144-157
44. Hindman, Levi d’Ancona, Palladino & Saffiotti 1997, p. 60-72, nr. 8, figs. 8.1, 8.10, 8.11
45. Italian Libraries 1997, p. 216-217, 340-341
46. Brinkmann 1997, p. 149-226, 183-196, 201-211, 389, 391, 393
47. Wieck 1997, nr. 58
48. Gil, Marc.”Un livre d’heures inédit de l’atelier de Simon Marmion à Valenciennes,” Revue de l’art 121, 1998, pp. 43-48
49. Smeyers 1998, p. 312, 313, 330, 331, 332, 334, 337, 338-345, 383, 384, 393, 395, 470
50. Nash 1999, p. 238-241
51. Evanston 2001, p. 299, nr. 13, kl. pl. 3
52. Vanwijnsberghe 2001, p. 25-30
53. Walther 2001, p. 326-327, 328-329
54. Backhouse 2002
55. Leuven 2002, nrs. 76, 81, 88, 90
56. Los Angeles-London 2003, nrs. 7-14, 20, 32, 33, 37, 44, 53, 90, 93
57. As-Vijvers 2005
58. Cambridge 2005, nr. 121
59. Jörn Günther 2006 (2)
60. Sotheby’s 7 juli 2009, lot 118
61. De Kesel 2010
62. Watson 2011, cat. nr. 72 (vol. I, p. 401-411)
63. Parijs-Brussel 2011-2012, p. 394-403, 411, nrs. 110, 111, 112, 113, 114
64. Art de l’enluminure nr. 45 (2013), p. 2-65
65. Dubois 2020
66. Gras 2021

Bradley 1887-1889
Thieme-Becker 1907-1950
D’Ancona & Aeschlimann 1949, p. 143-144