Meester van de Harvard Hannibal
(Master of the Harvard Hannibal | Maître du Hannibal de Harvard)
Frans boekverluchter, werkzaam van ongeveer 1410 tot 1430. Door Meiss in 1968 genoemd naar een miniatuur van de kroning van Hannibal (f. 263r) in een Franse vertaling van een Histoire romaine door Livius, thans bewaard aan de universiteit van Harvard. Begon zijn loopbaan in de werkplaats van de Meester van Boucicaut, maar zette al snel een eigen werkplaats op. Werkte aanvankelijk in Parijs maar ging noordwaarts na de Engelse bezetting van Parijs in 1420.
De artiest had een hoog decoratieve stijl, met intensieve kleurvlakken. Onafhankelijk van Meiss hadden Pacht & Alexander al in 1966 in hun catalogus van de Bodleian Library een verband gesignaleerd tussen een drietal manuscripten (London, BL, Royal MS. 20.B.XX, Oxford, Bodleian Lib., MS. Liturg. 100 en Stonyhurst, Lancs, MS. 33), die Meiss vervolgens beschouwde als vroege werken van de Meester van de Harvard Hannibal.
Het lijkt echter waarschijnlijker (zie ook Plummer 1982) dat de stijlen van de “vroegere” en “latere” groepen stammen van 2 onderscheiden artiesten, waarbij de eerste de meeste invloed onderging van de Meester van Boucicaut en de tweede van de Gebroeders van Limburg. De verwarring tussen beide (groepen van) artiesten heeft geleid tot het foutief toeschrijven van verluchtingen aan de Meester van de Harvard Hannibal, maar bij gebrek aan een eenduidige opvatting in de literatuur hieromtrent wordt vooralsnog vastgehouden aan de opvatting van Meiss.
Het handschrift in Londen, British Library, ms Royal 20 B XX wordt in de jongere literatuur niet meer aan de Meester van de Harvard Hannibal toegeschreven, maar aan de naar dit handschrift vernoemde Meester van de Royal Alexander. In onderhavig lexicon wordt deze meester vooralsnog niet apart gerubriceerd, en staat dit handschrift nog onder de Meester van de Harvard Hannibal opgenomen.
Catalogus
Ann Arbor, University of Michigan Museum of Art
Acc. Nr. 1968/2.43 los blad met Priester draagt mis op, afkomstig uit het Tarleton Getijdenboek, Rouen, ca 1430 Meester van de Harvard Hannibal
Literatuur:
- Christie’s 3 juli 1951, lot 50
- Sotheby’s 20 juni 1989, lot 58
Baltimore, Walters Art Gallery
Ms 259 getijdenboek, Parijs, ca 1420
literatuur:
- Meiss 1974 (1), p. 390
Ms 287 getijdenboek, Parijs, ca 1420
literatuur:
- Meiss 1974 (1), p. 390
- Wieck 1988 (2001), cat. nr. 29
- Randall 1992, nr. 103
Bloomington, University of Indiana, Lilly Library
Ms Ricketts 118 getijdenboek, Parijs ca 1420-25
literatuur:
- Plummer 1982, nr. 7
Boulogne-sur-mer, Bibliotheque municipale
Ms 55 Augustinus, La cite de dieu, vol II, Parijs, ca 1412
literatuur:
- Meiss 1974 (1), p. 391
Cambridge, Mass., Harvard College, Houghton Library
Ms lat 450 los blad met St Anna onderwijst de Maagd Maria, afkomstig uit het Tarleton Getijdenboek, Rouen, ca 1430 Meester van de Harvard Hannibal
literatuur:
- Christie’s 3 juli 1951, lot 50
- Sotheby’s 2 december 2014, lot 26
Ms lat 451 los blad met Christus voor Pontius Pilatus, afkomstig uit het Tarleton Getijdenboek, Rouen, ca 1430 Meester van de Harvard Hannibal
literatuur:
- Christie’s 3 juli 1951, lot 50
- Sotheby’s 2 december 2014, lot 25
Ms Richardson 32 Titus Livius, Histoire romaine, deuxième décade (vertaling door Pierre Bersuire), vol. II, Parijs, ca 1415
literatuur:
- Meiss 1974 (1), p. 391
- Wieck 1988 (2001), cat. nr. 29
- Los Angeles 2010-2011, nr. 40
Ms Typ 207 H Guillaume de Tignonville, Les dis moraux des philosophes, Parijs, ca 1418-1420
literatuur:
- Meiss 1974 (1), p. 391
Cleveland, Cleveland Museum of Art
Inv 2001.77 los blad met Kruisdraging, afkomstig uit het Tarleton Getijdenboek, Rouen, ca 1430 Meester van de Harvard Hannibal
literatuur:
- Londen, Christie’s, 3 juli 1951, lot 50
Keulen, Renate König Collectie
Ms 7 psalter, Parijs, ca 1415-1420
literatuur:
- Keulen 2001, nr. 7
Lissabon, Gulbenkian Foundation
Ms L.A. 143 Boccaccio, Des cleres et nobles femmes, Parijs, ca 1410-1415 Meester van Boucicaut en werkplaats, Meester van de Harvard Hannibal en werkplaats, werkplaats van de Meester van de Cité des Dames, omgeving van de Meester van Bedford
literatuur:
- Meiss 1968, p. 88
- Meiss 1974 (1), p. 391
Londen, British Library
Ms cotton domitian A.XVII Psalter van Hendrik VI, Parijs, ca 1421 en vroeger: verluchting door Meester in stijl van Meester van de Cleres femmes, en Parijs, ca 1421: zeven miniaturen toegevoegd van de hand van hetzij de Meester van Hieronymus: f. 12v, 49v, 74v, 122v, 150v, 177v, 206v, hetzij de Meester van de Harvard Hannibal: f. 74v, 122v, 177v en een meester uit de omgeving van de Meester van de Berry Apocalypse: f. 12v, 49v, 150v, 206v
literatuur:
zie onder: Meester van Hieronymus
Ms Cotton Vesp. A XIX, Parijs, ca 1420
literatuur:
- Meiss 1974 (1), p. 391
Ms Royal 20 B IV Bonaventura, Meditations de la vie de Christ (vertaling door Jean Galopes dit Le Galoys), Parijs, ca 1422
literatuur:
- Meiss 1974 (1), p. 391
- London 2011-2012, nr. 29
Ms Royal 20 B XX Le livre et la vraye hystoire du bon roy Alixandre, Parijs, ca 1420-1425
literatuur:
- Pächt & Alexander 1966 (I), nr. 663
- Meiss 1974 (1), p. 391 als Meester van de Harvard Hannibal
- Reynolds 1994 als Meester van de Royal Alexander
- London 2011-2012, nr. 75 als Meester van de Royal Alexander
(noot Rw: de Meester van de Royal Alexander wordt thans nog niet apart gerubriceerd, zodat dit handschrift nog onder de Meester van de Harvard Hannibal staat opgenomen)
Londen, Lambeth Palace
Ms 326 Liber peregrinacionis anime (vertaling door Jean Galopes dit Le Galoys), Parijs, ca 1427
literatuur:
- Millar 1924-1925, p. 13-15, pls. xlii, xliii
- James 1932 (1), nr. 326
- Meiss 1974 (1), p. 391
- Parijs 2004 (1), nr. 222
- Palmer & Brown 2010, nr. 13
Londen, Sotheby’s
Catalogus 3 december 2002 Lot 11 getijdenboek, Parijs, ca 1410 verluchting door Meester van Egerton 1070; Meester van de Harvard Hannibal: f. 23r annunciatie, f. 56r Aanbidding door de wijzen, f. 71r kroning van de Maagd, f. 122r kruisiging, f. 126r Maagd voedt het Kind; Meester van de Cité des Dames; toevoegingen Parijs, ca 1500 verluchting door Meester van Philippe de Gueldre
literatuur:
- König 1993, nr. 11
- Sotheby’s 3 december 2002, lot 11
Catalogus 8 juli 2014, lot 18 los blad met David in gebed, afkomstig uit het Tarleton Getijdenboek, Rouen, ca 1430
literatuur:
- Christie’s 3 juli 1951, lot 50
- Sotheby’s 6 juli 1964, lot 201
- Sotheby’s 8 juli 2014, lot 18
Malibu, J. Paul Getty Museum
Ms 19 getijdenboek, Parijs, ca 1420-1430 Meester van de Harvard Hannibal en werkplaats
Ms 57 getijdenboek, Parijs, ca 1415-25, verluchting door de Meester van Spitz: f. 25r de vier evangelisten, f. 31r kruisweg, f. 33v maagd en kind getroond, f. 42v Christoffer draagt Christuskind, f. 45v Sint Catharina, f. 50r annunciatie, f. 84r geboorte, f. 89v aankondiging aan de herders, f. 103v vlucht naar Egypte, f. 112r kroning van de Maagd, f. 138r koning David in gebed, f. 169v hof van Getsemane, f. 170v verraad van Jezus, f. 172v geseling, f. 176v Maagd en Kind, f. 181v kruisafneming, f. 187v pinksteren, f. 194r begrafenis; de Meester van Guise: f. 13r binnenkomst in Jeruzalem en de Meester van de Harvard Hannibal; f. 71r visitatie, f. 98v presentatie in de tempel
literatuur:
- Meiss 1974 (1), p. 88, 362, 391
- Clark 2003
Voor verdere literatuur zie onder Meester van Spitz
New York, Pierpont Morgan Library
Ms m 455 getijdenboek, Parijs ca 1417 door Meester van de Harvard Hannibal en volgeling
literatuur:
- Meiss 1974 (1), p. 391
- Plummer 1982, nr. 6
- Wieck 1997, nr. 60
Oxford, Bodleian Library
Ms Bodley 265 Boccaccio, Cas des nobles hommes et femmes (vertaling van Laurent de Premierfait), Parijs, ca 1420
literatuur:
- Pächt & Alexander 1966 (I), nr.658
- Meiss 1974 (1), p. 391-2
Ms Liturg 100 getijdenboek, Parijs, ca 1420
literatuur:
- Pächt & Alexander 1966 (I), nr. 663
- Meiss 1974 (1), p. 392
Parijs, Bibliothèque Nationale
Ms fr 247 Flavius Josephus, Les antiquites judaiques en La guerre des Juifs, band I (Band II = Parijs, BN, ms. n. acq. fr. 21013), verluchting Parijs, ca 1416, miniaturen op f. 25 en 49 door de Josephus Meester; Parijs, ca 1420, het frontispice op fol. 3r door Meester van de Harvard Hannibal; Tours, ca 1465 de overige 11 miniaturen door Jean Fouquet, die ook emblemen toevoegde aan het frontispice
literatuur:
- Avril & Reynaud 1993, nr. 71, p. 140
- Schaefer 1994, p. 204-231, 324-327
- Parijs 2003, nr. 34
Ms fr 2663 Froissart, Chroniques, Parijs, ca 1415 verluchting door Meester van de Harvard Hannibal: f. 6; volgeling Meester van de Berry Apocalypse
literatuur:
- Parijs 1955, nr. 175
- Meiss 1974 (1), p. 392
Ms nouv acq lat 3109 getijdenboek, Parijs, ca 1420
literatuur:
- Meiss 1974 (1), p. 392
Rotthalmünster, Antiquariaat Heribert Tenschert
Catalogus Leuchtendes Mittelalter V (1993), nr. 13 getijdenboek, Parijs, ca 1420 verluchting door Meester van de Harvard Hannibal en de Meester van Guise: f. 127r David en f. 149v kruisvinding
literatuur:
- König 1993, nr. 13
Stonyhurst College
Ms 33 getijdenboek
literatuur:
- Pächt & Alexander 1966 (I), nr. 663
- Meiss 1974 (1), p. 392
Literatuur
- Millar 1924-1925, p. 13-15, pls. xlii, xliii
- James 1932 (1), nr. 326
- Christie’s Catalogus 3 juli 1951, lot 50
- Parijs 1955, nr. 175
- Pächt & Alexander 1966 (I), nrs. 658, 663
- Meiss 1968, p. 88, 89
- Meiss 1974 (1), p. 88, 362, 391, 392
- Delaissé-Marrow-de Wit 1977, nr. 4
- Plummer 1982, nrs. 6, 7
- Wieck 1988 (2001), cat. nr. 29
- Sotheby’s, Catalogus 20 juni 1989, lot 58
- Randall 1992, nr. 103
- Avril & Reynaud 1993, nr. 71, p. 140
- König 1993, nrs. 11, 13
- Reynolds 1994
- Schaefer 1994, p. 204-231, 324-327
- Wieck 1997, nr. 60
- Keulen 2001, nr. 7
- Sotheby’s, Catalogus 3 december 2002, lot 11
- Clark 2003
- Parijs 2003, nr. 34
- Parijs 2004 (1), nr. 222
- Palmer & Brown 2010, nr. 13
- Los Angeles 2010-2011, nr. 40
- London 2011-2012, nrs. 29, 75
- Sotheby’s, Catalogus 8 juli 2014, lot 18
- Sotheby’s, Catalogus 2 december 2014, lots 25, 26
- Bradley 1887-1889 –
- Thieme-Becker 1907-1950
- D’Ancona & Aeschlimann 1949